Essai 135 - Bertrand Mandico



still from the film Essai 135 by Bertrand Mandico
Το Pugnant Film Series έχει ήδη προβάλει τις ταινίες του Boro in the Box, Wild Boys και Ultra Pulpe. Ο λόγος για τον Bertrand Mandico. Παθιασμένα κινηματογραφόφιλος. Εκσυγχρονίζει έννοιες όπως "σινεμά του δημιουργού", αλλά και το σινεμά γενικότερα, βάζοντας τις βάσεις για ένα σινεμά του μέλλοντος. Με προσωπικό στυλ, με ετερόκλητες εμπνεύσεις. Δίνοντας την εντύπωση ότι στην έμπνευση σημαντικότερο είναι το πάθος που σου γεννά παρά αυτό καθ' αυτό το στοιχείο της έμπνευσης.
(ακολουθεί συνέντευξη σε 3 γλώσσες αγγλικά, ελληνικά και γαλλικά)

Pugnat Film Series has already screened Bertrand Mandico's films Boro in the Box, Wild Boys and Ultra Pulpe. He is a passion cinephile filmmaker. He gives a new context and meanings to old significations like "auter cinema", also his films are standing absolutely refreshing to cinema in general. He has his own filmmaking style, with an extended array of inspiration. His work gives me the impression that the whole thing about the inspiration is the passion that you have about something, and not the subject of inspiration itself.
(the interview is at english, greek and french)


INTERVIEW TO BERTRAND MANDICO

(Giorgos Efthimiou)
Can you confide in us which film you watched that made you say "I want to make films"?

(Bertand Mandico)
-Many films, fragments from Fellini’s films, Blue Velvet, the king and the Bird, the night of the hunter, Atalante… All those big moments of cinema stunned me.

still from the film Il dit qu’il est mort by Bertrand Mandico
with Katia Golubeva
On Essai 135 you collaborated with Yekaterina Golubeva. Who had among others collaborated with Sharunas Bartas, Leos Carax, Claire Dennis and Brunno Dummont. Do you believe there's something magic that comes to life when certain people meet, something magic that is embedded in what they create? Or is it all just the result of work?
-Yes. Katia is an incredibly magnetic actress, shed id a voice off for me in « essay 135 », I filmed her in « Il dit qu’il est mort ». We even did some tries for a kind of western where she was to play a man. She is someone I liked a lot, her restrained play was charged with a big emotional power, that could be carved with a kind of ironic unique coldness. The magic effect of encounter is the essence of successful films. The encounter with actors/actresses, must always be knotted, on a part of intuition and momentum, for the alchemy to function on the plateau.

What's a film you watched recently that you liked?
-«Looking for Mr. Goodbar» by Richard Brooks, Diane Keaton was flamboyant, and the film contents many genders, the pop comedy, the nocturnal chronicle, the giallo…
And I adored rewatching in cinema (for the first time on a big screen) « Come and see » by Klimov, which is the most apocalyptic film I know. The power of the sound is extraordinary, and the images are hypnotic.
And «Just Don't Think I'll Scream» by Franck Beauvais, this film composed by a constellation of fragments of other films and of a carved text, has an absolute emotional power.

What's a film you've watched more than ten times?
-The Fellini’s Satyricon, 8 and a half, Juliet of the Spirits, the good,the bad and the ugly, Belle de Jour, Blow out, North by Northwest, A clockwork orange, Barry Lindon, Apocalypse now, Dracula (Coppola), Freaks, Blue Velvet, Wild at Heart, throne of blood, Cul-de-sac, Rosemarie’s Baby, the tenant, Chinatown, Akira, Princess Monoke, the king and the bird, Fantastic planet, Alice by Svankmajer, Crocodile Street, In the mouth of madness, Soy Cuba, Onibaba, the night of the hunter, Atalante, stolen kisses, touch of evil, A song of love, Querelle, Europa, Element of crime, Shadows of forgotten ancestors, Phenomena, Serie Noire, The mirror, all of Kenneth Anger, Dillinger is dead, a song of love, The important is to love, querelle, Butterfly (Terayama)… I forget some.

Ten films you'd like others to watch, and then watch again?
-Eureka by Nicola Roeg
-Raspoutine by Klimov
-Letter never sent by Kalatazof
-Medea by Lard Von Trier
-Mandara by Akio Jissoji
-A tiny calm spot in the country by Elio Petri
-The emperor Tomato Ketch-up by Terayama
-Young Aphrodite by Nikos Koundouros
-Rapture by John Guillermin
-The infernal trio by Francis Giraud

still from the film Ultra Pulpe by Bertrand Mandico
In your films, even those connected to real-world history, like, say, Boro in the Box, it's hard for me to recognise the external "reality" in which the events take place. But I don't really care either way, because I'm already somewhere else, somewhere familiar. At least more familiar than any "reality".! (laugh) How do you create the world in which you place your stories? 
-By making memory work. By fantasizing films I think I have seen. By trying surprising myself. By trying detaching myself from obviousnesses and stereotypes. 
What, within that world, do you think is important in order for the story to work?
-Possession. One must be possessed by one’s narrative and surprised without letting go the thread.

Do you like watching your own films?
-No, I prefer to remember them.

In 2012 you wrote a manifesto (http://curtocircuito.org/en/blog/23/incoherence-manifest-bertrand-mandico-katrin-olafsdottir) with Katrin Olafsdottir. Among other things, you said the material for the sets (scenery, costume and props) must come from found material. What's the reason? Do you want everything on set to have some sort of history embedded in them?
- I think that we must recycle, the objects, like the clothes, the found objects. The old elements, have a soul, they are habited and haunted… All these souls bring a depth within them and they live in the film.

You've been making films for over 20 years. You usually prefer to make short or medium length films. What does a film's duration mean to you?
-I prefer filming by taking my time with the less constraint possible. Filming costs a lot. Every format imposes its own cuisine. I prefer the medium formats than the short ones, as for long, I’ d like to do more.

What would you like to be doing if you weren't making films?
-Pretending doing so.

Bertrand Mandico's portrait
In "Opium" Cocteau wrote that he's soon going to die and he won't have been able to render a swallow's cry, that he will die without having analyzed the image of empty cities by night. I think Akerman depicted this image of empty cities very well in Toute une nuit. Or you, I think in Wild Boys you expressed some things that Jean Genet wanted to say in Querelle but wasn't able to. Perhaps because the nature of written word and image differ. What's the relationship between cinema and literature? Is it formed at their meeting point? Or where they can't meet?
-It’s an ideal. Stories conceal secrets.
-I think it’s more interesting to borrow than to adapt. Leaving litterature on the other side of the mirror.
-the read books, must be vague memories, when one makes a film.

image via Bertrand Mandico's instagram
Finally, I would like you to tell us a few things about the wonderful carte-postales you make, if I can call them that. (https://www.instagram.com/bertrandmandico/)
-they are found images that I blend. Like the photogrammes of a film to come, little by little all these images form a coherence. When I will have finished with them, I’ like to organise them and film them, to finally reveal the narrative that irrigates them…




ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ BERTRAND MANDICO
 (Γιώργος Ευθυμίου)
Μπορείς να μας μαρτυρήσεις ποια ταινία είδες και σ’ έκανε να πεις «θέλω να κάνω ταινίες»;(Bertrand Mandico)

Πολλές ταινίες, αποσπάσματα από ταινίες του Φελίνι, το Blue Velvet, το  the king and the Bird, το the night of the hunter,  η Atalante. Όλες αυτές οι μεγάλες στιγμές του σινεμά με εντυπωσίασαν.

Στο Essai 135 συνεργάστηκες με την Yekaterina Golubeva. Η οποία μεταξύ άλλων είχε συνεργαστεί με τους Sharunas Bartas, Leos Carax, Claire Dennis και Bruno Dummont. Πιστεύεις ότι υπάρχει κάτι μαγικό που ενεργοποιείται όταν ορισμένοι άνθρωποι συναντιούνται, κάτι μαγικό που εγγράφεται σ’ αυτό που φτιάχνουν; Ή είναι όλα μονάχα αποτέλεσμα εργασίας;
Ναι. Η Κάτια ήταν μια ηθοποιός απίστευτα μαγνητική, έκανε ένα voice over για μένα στο  «essai 135», την κινηματογράφησα επίσης στο « Il dit qu’il est mort ». Κάναμε πρόβες μέχρι και για ένα western που εκείνη θα έπαιζε έναν άντρα. Την αγαπάω πολύ, το συγκκρατημένο της παίξιμο είχε μια μεγάλη συναισθηματική δύναμη αλλά ταυτόχρονα μπορούσε να το γυρίσει σε μια μοναδικά ειρωνική ψυχρότητα. Το μαγικό επακόλουθο των γνωριμιών είναι η ουσία των επιτυχημένων ταινιών. Η γνωριμία με τους/τις ηθοποιούς πρέπει να γίνεται πάντα με διαίσθηση και φόρα, έτσι ώστε να λειτουργεί η αλχημεία στο πλατώ.

still from the film Boro in the Box by Bertrand Mandico
Μια ταινία που είδες πρόσφατα και σου άρεσε;
To «Looking for Mr. Goodbar»» του  Richard Brooks, η Diane Keaton είναι λαμπερότατη και η ταινία περιέχει πολλά είδη, την ποπ κωμωδία, το νυχτερινό χρονικό, το τζιάλο...
Και το απόλαυσα πολύ όταν είδα στο σινεμά (για πρώτη φορά σε μεγάλη οθόνη) το ‘‘Come and see’’ του Klimov, που είναι η πιο αποκαλυπτική ταινία που ξέρω. Η δύναμη του ήχου είναι εκπληκτική και οι εικόνες υπνοτίζουν.
Και « Ne croyez surtout pas que je hurle » του  Franck Beauvais, αυτή η ταινία που αποτελείται από αποσπάσματα άλλων ταινιών και από ένα  πολύ μετρημένο κείμενο, διαθέτει μια απόλυτη συναισθηματική δύναμη.

Μια ταινία που έχεις δει περισσότερες από δέκα φορές;
To Satyricon του Fellini, το 8μιση, το Juliet of spirits, το Ο καλός, το The Good the Bad and the Ugly, το Belle de jour, το Blow out , το North by Northwest, Το Clockwork Orange, το Barry Lindon, το Apocalypse now, το Dracula του Coppola, το Freaks, το Blue Velvet, το Wild at Heart, το Throne of Blood, το Cul de sac, το Rosemary’s Baby, το The tenant, το Chinatown, το Akira, το Princesse Monok, το Le roi et l’oiseau, το la Planète Sauvage, το Alice του Svankmajer, το Crocodile Street, το L’antre de la folie, το Soy Cuba, το Onibaba, το La nuit du chasseur, το L’Atalante, το Baisers volés, το Touch of evil, το Un chant d’amour, το Querelle, το Europa, το Element of crime, το Shadows of Forgotten Ancestors, το Phenomena, το Série noire, το Zerkalo, όλα του Kenneth Anger, το Dillinger est mort  un chant d’amour, το L’important c’est d’aimer, το Butterfly του Terayma,  … το J’en oublie. Ξεχνάω κάποια...

Δέκα ταινίες που θες οι άλλοι να βλέπουν και να ξανά βλέπουν;
-Eureka by Nicola Roeg
-Raspoutine by Klimov
-Letter never sent by Kalatazof
-Medea by Lard Von Trier
-Mandara by Akio Jissoji
-A tiny calm spot in the country by Elio Petri
-The emperor Tomato Ketch-up by Terayama
-Young Aphrodite by Nikos Koundouros
-Rapture by John Guillermin
-The infernal trio by Francis Giraud

Στις ταινίες σου, ακόμα και σ’ αυτές που συνδέονται με μια ιστορική πραγματικότητα, όπως ας πούμε το Boro in The Box, δυσκολεύομαι ν’ αναγνωρίσω την εξωτερική «πραγματικότητα» στην οποία συμβαίνουν. Αλλά δε μ’ ενδιαφέρει κιόλας, γιατί ήδη βρίσκομαι κάπου αλλού, που νιώθω πολύ οικεία. Σίγουρα πιο οικεία από κάθε «πραγματικότητα».!(γέλιο) Πως φτιάχνεις τον κόσμο μέσα στον οποίο τοποθετείς τις ιστορίες σου;
Ξυπνώντας τις αναμνήσεις. Φαντασιώνομαι ταινίες που νομίζω ότι έχω δει. Προσπαθώντας να ξαφνιάσω τον εαυτό μου. Προσπαθώντας να απομακρυνθώ από ό,τι είναι προφανές και στερεοτυπικό.

Τι είναι σημαντικό για σένα μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο ώστε η ιστορία να λειτουργεί;
Η εμμονή . Πρέπει να κυριεύεται κανείς από την ιστορία του και να ξαφνιάζεται απ’αυτή χωρίς να την εγκαταλείπει.

Bertrand Mandico's portrait
Σ’ αρέσει να βλέπεις τις ταινίες σου;
Όχι, προτιμώ να τις θυμάμαι.

Το 2012 γράψατε ένα κινηματογραφικό μανιφέστο(http://curtocircuito.org/en/blog/23/incoherence-manifesto-bertrand-mandico-katrin-olafsdottir) με την Katrin Olafsdottir. Μεταξύ άλλων αναφέρετε ότι τα σκηνικά, τα κουστούμια και τα props πρέπει να έρχονται απ’ τα σκουπίδα(found material). Ποιος ο λόγος; Θέλετε τα πάντα στο σετ να έχουν ήδη μια προηγούμενη εμπειρία;
Πιστεύω ότι πρέπει να ανακυκλώνουμε τα αντικείμενα, όπως τα ρούχα, τα αντικείμενα που βρίσκουμε. Τα παλιά αντικείμενα έχουν μια ψυχή, είναι στοιχειωμένα. Όλες αυτές οι ψυχές αποδίδουν ένα βάθος σε αυτό που κάνουμε, στοιχειώνουν την ταινία.

Κάνεις περισσότερα από 20 χρόνια ταινίες. Συνήθως προτιμάς να κάνεις ταινίες μικρού μήκους, μεσαίου μήκους. Τι σημαίνει η διάρκεια μιας ταινίας για εσένα;
Προτιμώ να κάνω γύρισμα πέρνοντας το χρόνο μου και με τους λιγότερο δυνατούς περιορισμούς. Να κάνω γύρισμα όπως και να χει. Κάθε φορμά επιβάλλει τη δική του συνταγή. Προτιμώ τα μεσαίου μήκους από τα μικρού, και σχετικά με τα μεγάλου, θα ήθελα να κάνω περισσότερα.

Αν δεν έκανες ταινίες τι θα ήθελες να κάνεις;
Να προσποιούμαι ότι κάνω ταινίες.

Στο «Όπιο» ο Κοκτώ γράφει ότι σε λίγο θα πεθάνει και δε θα ‘χει μπορέσει ν’ αποδώσει τις φωνές των χελιδονιών ή θα πεθάνει και δε θα ‘χει αναλύσει την εικόνα των άδειων πόλεων τη νύχτα. Νομίζω ότι η Άκερμαν έδωσε πολύ καλά αυτή την εικόνα των άδειων πόλεων στο Toute une nuit. Ή εσύ, νομίζω ότι στο Wild Boys εξέφρασες κάποια πράγματα που θα ήθελε αλλά δε θα μπορούσε να πει ο Ζαν Ζενέ στον Καβγατζή. Ίσως επειδή η φύση του γραπτού λόγου και της εικόνας διαφέρουν. Ποια είναι η σχέση του κινηματογράφου και της λογοτεχνίας; Συντελείται εκεί που συναντιούντε; Ή εκεί που δε μπορούν να συναντηθούν;
Μια αιμομικτική σχέση. Πρέπει να ενστερνιστούμε τη λογοτεχνία αλλά να μην διεισδύσουμε ποτέ σε αυτή. Μια ταινία πρέπει να έχει ένα λογοτεχνικό άρωμα, αλλά όχι κάτι περισσότερο. Αλλιώς όλα γίνονται βαριά και πομπώδη.
Τα βιβλία πρέπει να είναι θολές μνήμες όταν κάνει κανείς ταινία.
Πιστεύω ότι είναι πιο ενδιαφέρον να δανείζεσαι από το να διασκευάζεις. Να αφήνει κανείς τη λογοτεχνία από την άλλη πλευρά του καθρέφτη.

image via Bertrand Mandico's instagram
Τέλος, θα ήθελα να μας πεις δυο λόγια για τις υπέροχες καρτ ποστάλ που φτιάχνεις, αν μπορούσα να τις αποκαλέσω έτσι. Αναφέρομαι για φωτογραφίες που υπάρχουν στο λογαριασμό σου στο Instagram.(https://www.instagram.com/bertrandmandico/)
Ανακατεύω έτοιμες εικόνες που βρίσκω. Σαν τα φωτογράμματα μιας μελλοντικής ταινίας, σιγά σιγά αυτές οι εικόνες βρίσκουν μια συνοχή. Όταν θα έχω τελειώσει με αυτές, θα ήθελα να τις οργανώσω και να τις τραβήξω, για να μπορέσω τελικά να αποκαλύψω την ιστορία που τις ποτίζει...



INTERVIEW À BERTRAND MANDICO
(Giorgos Efthimiou)
Peux-tu nous dire quel film tu as regardé et qui t’a fait dire “je veux faire des films”?
(Bertrand Mandico)
- Plusieurs films, des fragments de films de Fellini, Blue Velvet, Le roi et l’Oiseau, lA nuit du chasseur, l’Atalante… Tous ces grand  moments de cinéma m’ont éblouis.

Katia Golubeva at Trys Dienos by Sharunas Bartas
Sur l’Essai 135, vous avez collaboré avec Yekaterina Golubeva. Qui avait entre autres collaboré avec Sharunas Bartas, Leos Carax, Claire Denis et Brunno Dumont. Croyez-vous qu’il y a quelque chose de magique qui naît lorsque certaines personnes se rencontrent, quelque chose de magique qui est enchâssé dans ce qu’elles créent? Ou est-ce simplement le résultat d’un travail?
- Oui. Katia était une actrice incroyablement magnétique, elle a fait une voix off pour moi dans « essai 135 », je l’ai filmé dans « Il dit qu’il est mort ». On a même fait des essais pour une sorte de western où elle aurait joué un homme. C’est quelqu’un que j’aimais beucoup, son jeu en retenu était chargé d’une grande puissance émotive, qui pouvait être tranché par une sorte de froideur ironique unique. L’effet magique des rencontres est l’essence des films réussis. La rencontre avec les acteurs actrices, doit toujours se nouer, sur une part d’intuition et d’élan, pour que l’aclhimie opère sur le plateau.

Qu’est-ce qu’un film que vous avez regardé récemment que vous avez aimé?
« À la recherche de mister Goodbar » de Richard Brooks, Diane Keaton y est flamboyante, et le film contient plusieurs genres, la comédie pop, la chronique nocturne, le giallo …
ET j’ai adoré revoir en salle (pour la première fois sur grand écran) « Requiem pour un massacre » de Klimov, qui est le film le plus apocalyptique que je connaisse. La puissance sonore y est extraordinaire, et les images hypnotiques.
Et « Ne croyez surtout pas que je hurle » de Franck Beauvais, ce film composé d’une constellation de fragments d’autres films et d’une texte ciselé, est d’une puissance émotive absolue.

Qu’est-ce qu’un film que vous avez regardé plus de dix fois?
Le Satyricon de Fellini, 8 et demie, Juliette des esprits, Le bon la brute et le truand, Belle de jour, Blow out, La mort aux trousses, Orange mécanique, Barry Lindon, Apocalypse now, Dracula (coppola), Freaks, Blue Velvet, Sailor et Lula, Blue Velvet, Le château de l’araignée ,Cul de sac, Rosemarie Baby, Le locataire, Chinatown, Akira, Princesse Monoké, Le roi et l’oiseau, la Planète Sauvage, Alice de Svankmajer, Crocodile Street, L’antre de la folie, Soy Cuba, Onibaba, La nuit du chasseur, L’Atalante, Baisers volés, La soif du mal, un chant d’amour, Querelle, Europa, Element of crime, les chevaux de feu, Phenomena, Série noire, Le miroir, tout Kenneth Anger, Dillinger est mort, un chant d’amour, L’important c’est d’aimer, Querelle, Butterfly (Terayma) … J’en oublie.

Dix films que vous voudriez que les autres regardent, et que vous regardiez encore?
- Eureka de Nicolas Roeg
- Raspoutine de Klimov
- La lettre inachevée de Kalatazof
- Médée de Lars Von trier
- Mandara de Akio Jissoji
- Un petit coin tranquille campagne de Elio Petri
- L’emperor Tomato Ketch-up de Terayama
- Young Aphrodite de Nikous Koudouros
- Rapture de John Guillermin
- Le trio infernal de Francis Giraud

still from the film Wild Boys by Bertrand Mandico
Dans vos films, même ceux liés à l’histoire réelle, comme par exemple Boro in the Box, il m’est difficile de reconnaître la “réalité” extérieure dans laquelle se déroulent les événements. Mais je ne me soucie pas vraiment de toute façon, parce que je suis déjà ailleurs, quelque part familier. Au moins plus familier que n’importe quelle “réalité”.! (rire) Comment créez-vous le monde dans lequel vous placez vos histoires?
- En faisant travailler le souvenir . En fantasmant des films que je crois avoir vu. En essayant de me surprendre. En essayant de me détacher des évidences et stéréotypes.

Selon vous, qu’est-ce qui est important dans ce monde pour que l’histoire fonctionne?
- La possession. Il faut être posséder par son récit et surprendre sans lâcher le fil.

Aimez-vous regarder vos propres films?
- Non, je préfère m’en souvenir.

En 2012, vous avez écrit un manifeste(http://curtocircuito.org/fr/blog/23/incoherence-manifest-bertrand-mandico-katrin-olafsdottir) avec Katrin Olafsdottir. Entre autres choses, vous avez dit que le matériel des décors (décors, costumes et accessoires) devait provenir du matériel retrouvé. Quelle est la raison?
- Je trouve qu’il faut recycler, les objets, comme les vêtements, les objets trouvés. Les éléments anciens, ont une âme, il sont habités et hantés… Toutes ces âmes apportent une profondeur à ce que l’on fait, habitent le film.
Voulez-vous que tout sur le plateau contienne une sorte d’histoire?
- C’est un idéal. Le Histoires enfouies et les secrets.

Vous faites des films depuis plus de 20 ans. Vous préférez généralement faire des courts ou moyens métrages. Qu’est-ce que la durée d’un film signifie pour vous?
- Je préfère tourner en prenant mont temps avec le moins de contraintes possibles. Tourner coûte que coûte. Chaque format impose sa propre cuisine. J’aime mieux les formats moyens aux courts, quand au long, j’aimerai en faire plus.

Que voudriez-vous faire si vous ne faisiez pas de films?
- Faire semblant d’en faire.

Dans “Opium”, Cocteau écrivait qu’il allait bientôt mourir et qu’il n’aurait pas été capable de rendre un cri d’hirondelle, qu’il mourrait sans avoir analysé l’image de villes vides de nuit. Je pense qu’Akerman a très bien représenté cette image de villes vides dans Toute une nuit. Ou vous, je pense que dans Wild Boys, vous avez exprimé des propos que Jean Genet voulait dire à Querelle mais qu’il n’a pas pu. Peut-être parce que la nature des mots et des images diffère. Quelle est la relation entre le cinéma et la littérature?
Une relation incestueuse. Il faut embrasser la littérature, mais jamais la pénétrer. Un film doit avoir un parfum littéraire, mais pas plus, sinon, tout devient trop lourd et ampoulé.

Est-il formé à leur point de rencontre?
- Les livres lus, doivent être des souvenir flous, quand on fait u film.

Ou où ils ne peuvent pas se rencontrer?
- Je crois qu’il est plus intéressant d’emprunter que d’adapter. Laisser la littérature de l’autre côté du miroir.

image via Bertrand Mandico's instagram
Enfin, j’aimerais que vous nous disiez quelques mots sur les merveilleuses cartes postales que vous créez, si je peux les appeler ainsi. (https://www.instagram.com/bertrandmandico/)
- Ce sont des images trouvées que je mêle. Comme les photogrammes d’un film à venir, petit à petit toutes ces images forment une cohérence. Quand j’en aurai fini avec elles, j’aimerai les organiser et les filmer, pour enfin révéler le récit qui les irrigue…



 translation credits //
Nina Alexandraki (from french to greek)
Despoina Sanida (from french to english)
Yannis Deliveis (from greek to english)
coming next // Karina Azlanova

Labels: