Pugnant Film Series: Suicide Letters

LETTRES DE SUICIDE [Texts by Harmony Korine - short film] from Rock Brenner on Vimeo.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ο Rock Brenner είναι ένας από τους μαέστρους του self-production. Μετράει αρκετές ταινίες μικρού μήκους και μία μεγάλου (το La Capitale du Bruit). Απ' την αρχή της φιλμογραφίας του, και το Suicide Letters που συναντά τα κείμενα του Harmony Korine, θα μπορούσα να χαρακτηρίσω υφολογικά όλες του τις ταινίες σαν ταινίες δράσης, μόνο που η δράση λαμβάνει πάντα χώρο σε θέματα δραματικά, υπαρξιακά, κομεντί, horror, ή τέλος πάντων σε οτιδήποτε άλλο είδος εκτός αυτού της ταινίας δράσης. Ακολουθεί συνέντευξη με τον Rock στα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά.

Rock Brenner is a master filmmaker in self-production films. He has made several short films and a feature (La Capitale du Bruit). From his early films, and the film Suicide Letters which is based in Harmony Korine's texts, I could classify all his films as action films, but with this uniqueness the action always takes place in dramatic, existential, comedy, horror or any other genre, than the action movie genre. An interview with Rock followed in Greek, English and French Language.

Rock Brenner
https://rockbrenner.blogspot.com/

(Γιώργος Ευθυμίου) Βλέποντας το Suicide Letters ή κάποιες άλλες ταινίες σου όπως το Refugium, θα έλγα ότι είναι ταινίες δύσκολα να ταξινομηθούν σε κάποιο κινηματογραφικό είδος. Υπάρχουν εικόνες που απ’ τη μία είναι πολύ gore, απ’ την άλλη λόγος που είναι πολύ φρενήρης κι άλλοτε ποιητικός, φωτισμός πολύ ρεαλιστικός. Στοιχεία πολύ ενδιαφέροντα γιατί καταργούν τη μονομανία του κινηματογράφου να υπηρετεί ένα ύφος. Οι περισσότεροι «σοβαροί» σκηνοθέτες, λένε ότι μια ταινία όσον αφορά τα κινηματογραφικά είδη πρέπει να πατάει τουλάχιστον σε δύο. Ποια η άποψή σου για αυτό;

(Rock Brenner) Προτιμώ τα είδη και τα ύφη να μπερδεύονται σε μια ταινία. Εκτιμώ βαθιά ταινίες όπως το “The Wanderers” του Philip Kaufman επειδή δε σ’ αφήνει ν’ αντιληφθείς τι είδες. Δεν ξέρεις αν ήταν κωμωδία, δράμα, τρόμου, ρομάντσο, εφηβική ταινία ή ό,τι άλλο. Αυτή η ταινία είναι σαν κοκτέιλ: ή σ’ αρέσει ή όχι. Ωστόσο, εκπλήσσεσαι κάθε 10 λέπτά επειδή δε μπορείς ποτέ να προβλέψεις τι ακολουθεί. Όπως γίνεται και στη ζωή. Σχεδόν κάθε μέρα μετατοπιζόμαστε απ’ το δράμα στην κωμωδία κι αντιστρόφως ή απ’ το ρομάντσο στο δράμα όπως στο “Miracle Mile” του Steve De Jarnatt.

Για παράδειγμα ήμουν μ’ έναν φίλο στην ταράτσα ενός καφέ στο Παρίσι, λίγες μέρες μετά την τρομοκρατική επίθεση της 13^ης Νοεμβρίου το 2015. Πίναμε μπύρες και είχαμε κάποιο καιρό να ειδωθούμε. Φερόμαστε σαν μεγάλα παιδιά όταν βρισκόμαστε, και δε μπορούσαμε να σταματήσουμε τους εαυτούς μας απ’ το να κάνουν ήχους πίπας σαν 30 χρονές παρθένες, παιδιάστικα και ξεκάθαρα gay. Έχουμε μια χοντροκομμένη αίσθηση του χιούμορ.

Κι αφού κάναμε μια σειρά από υπέροχες περφόρμανς «πίπας», λέω στο φίλο μου: «Σκέψου να μας σκοτώσουν οι τρομοκράτες αυτή τη στιγμή σ’ αυτή την ταράτσα; Η τελευταία μας στιγμή θα είναι μια προσομοίωση πίπας. Δε θα γίνει καμία αναφορά σε καμία εφημερίδα!». Ξεκάθαρα, αν το έκανα ταινία –δύο αποτυχημένοι που προσποιούνται ότι κάνουν πίπα ενώ τους ανατινάσσουν οι τρομοκράτες- είμαι σκεπτικός αν κάποιος απ’ τη βιομηχανία θα έβαζε λεφτά για κάτι τέτοιο, αλλά και πάλι θα το έκανα μόνος μου, σε δική μου παραγωή, αρκεί να έβρισκα δυο θαρραλέους ηθοποιούς.

Αυτό είναι που μ’ αρέσει στις ταινίες. Μπορούμε να προσεγγίσουμε την πραγματικότητα πιο αλλόκοτα απ’ ότι την βλέπουμε στις ειδήσεις ή στα ντοκιμαντέρ. Κάποτε κάποιος μου είπε πως η ζωή είναι σαν επεισόδιο του “South Park”, και είχε δίκιο σε μεγάλο βαθμό.
‘Οταν γύρισα το "Suicide Letters” και το “Refugium” ήμουν αρκετά σοβαρός. Ήμουν μόλις 20 χρονών και δεν είχα ξεπεράσει την καταθλιπτική μου εφηβεία. Αν εξαιρέσεις τις ταινίες και το αποτέλεσμα, είχα πολύ πιο συμβατικό μυαλό απ’ ότι τώρα. Το “Suicide Letters” και το “Refugium” είμαι ταινίες μικρού μήκους για τις οποίες είμαι χαρούμενος, εξαιτίας της συναισθηματικής επιρροής που έχουν πάνω στους θεατές. Παρ’ όλα αυτά οι ιδέες μου για τη ζωή έχουν αλλάξει, κι αν τις έκανα ξανά θ’ άλλαζα κάποια πράγματα. Ακόμα κι ας μη μου είναι ξεκάθαρο τι θα άλλαζα.

Σχετικά με το «σοβαρό» νόημα των σκηνοθετών, δε δίνω δεκάρα. Απολαμβάνω κάθε είδος σαν θεατής: μ’ αρέσει να ακολουθώ το όραμα ενός σκηνοθέτη είτε είναι συμβατικό είτε όχι. Σαν σκηνοθέτης, γνωρίζω ότι οι ικανότητες μου είναι περιορισμένες, για παράδειγμα δε θα μπορούσα να γυρίσω ταινία δράσης, απλά γιατί το τεχνικό κομμάτι με προβληματίζει τόσο που δε μπορώ να σκεφτώ την ταινία. Μ’ αρέσουν οι παράξενες καταστάσεις, χαρακτήρες, τα υπερβολικά συναισθήματα, να παίζω με τους τόνους και το ρυθμό, ακόμα και τα τεχνικά ελαττώματα. Μ’ αρέσει η απροσδόκητη συνθήκη πριν τη λέξη «action». Ξέρω ότι είναι «καταραμένος» να κάνω ταινίες-μπάσταρδες. Αν αυτή μου η τάση δεν καλοφαίνεται σε άλλους επαγγελματίες του χώρου, δε δίνω δεκάρα. Ας κάνουν τις ταινίες τους. Κι ας αφήσουν κι εμένα να κάνω τις ταινίες μου.

Στο Suicide Letters τα κείμενα που χρησιμοποιείς είναι του Harmony Korine. Μίλησέ μας λίγο για το πώς προέκυψε αυτή η επιλογή;

Ο Harmony Korine με έχει πάρει μαζί του από τα εννέα μου χρόνια. Κάποια στιγμή, ήθελα να καταγράψω το Lost in Space με τον Gary Oldman σε VHS, επειδή το πρώτο μου πάθος ήταν η αστρονομία (ωστόσο ήταν πάντα τρομακτικό σαν επιστήμη). Πήγα στο κρεβάτι πριν από το τέλος της ταινίας και άφησα το βίντεο. Την επόμενη μέρα, μετά το σχολείο, ανυπομονούσα να δω το τέλος του Lost in Space και επειδή το βίντεο κατέγραψε 2 επιπλέον ώρες, είχε καταγραφεί και η αρχή του επόμενου προγράμματος. Ήταν το Gummo του Harmony Korine. Στη Γαλλία, η ταινία κρίθηκε ακατάλληλη κάτω των δεκαέξι και παρ’ ότι το κατάλαβα δε μπορούσα να περιμένω να γίνω δεκάξι για να παρακολουθήσω την ταινία, γιατί ήμουν μόλις εννέα ετών. Το βίντεο κατέγραψε μόνο τα πρώτα δεκαπέντε λεπτά της ταινίας, αλλά όταν παρακολούθησα αυτά τα δεκαπέντε λεπτά, το όνομα Harmony Korine ήταν κολλημένο στο κεφάλι μου μαζί με την εικόνα του. Παραδόξως, δεν ήμουν συγκλονισμένος με κακό τρόπο, η πρώτη σκέψη που είχα από τα πρώτα λεπτά της ταινίας ήταν "Είναι πραγματικά μια ταινία; Μπορούμε να κάνουμε μια ταινία με αυτόν τον τρόπο; " Τελικά είδα ολόκληρη την ταινία όταν ήμουν δεκαπέντε, χάρη στον θαυμάσιο κόσμο των torrents (εκείνη την εποχή, δε μπορούσα να το πάρω σε VHS ή σε DVD στη Γαλλία).

Από εκείνη την ημέρα ήξερα ότι ήθελα να κάνω τη δική μου ταινία. Δεν ήξερα ποια θα είναι η ταινία, αλλά ήξερα ότι το Gummo μου έδωσε τη βούληση να εκφράσω τον εαυτό μου μέσα από εικόνες και ήχο και θα επηρέαζε κάπως τις επιλογές μου. Χρωστάω ένα ευχαριστώ τις ταινίες του Korine, γιατί έτσι ανακάλυψα τον Werner Herzog που έγινε ο αγαπημένος μου σκηνοθέτης. Λίγα χρόνια αργότερα, διάβασα το βιβλίο του Korine, “, A crackup at the race riots”. Ένα περίεργο βιβλίο με πολλές παράξενες ιδέες. Σε αυτό το βιβλίο υπάρχουν ψεύτικες επιστολές αυτοκτονίας που με συγκίνησαν. Όταν πήρα την ιδέα να κάνω την πρώτη μου ταινία μικρού μήκους, ένιωσα την υποχρέωση να συμπεριλάβω κάτι από τον Harmony Korine, αποφάσισα να επισημάνω τα κείμενά του. Ήταν ο τρόπος μου να τον ευχαριστήσω.

Διασκεδαστικό γεγονός: Θυμάμαι ότι ήρθα σε επαφή με τον εκδότη βιβλίων Al Dante για να του ζητήσω άδεια για να χρησιμοποιήσω τα κείμενα. Με έστειλε στο ίδρυμα Agnès B. που κατείχε τα δικαιώματα και έπρεπε να εξηγήσω την ιδέα μου σε δύο άτομα. Το αστείο είναι ότι δεν είχα ιδέα πώς να «πουλήσω» ένα έργο και φοβόμουν μη μοιάζω σαν ερασιτέχνης, που σπαταλούσε το χρόνο τους. Αντιθέτως, με ακούσανε πραγματικά και μου ζήτησαν να συντάξω ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που θα μπορούσαν να διαβιβάσουν στον ίδιο τον Harmony Korine. Τους έστειλα εκείνο το μήνυμα και έλαβα ένα τηλεφώνημα από μια κυρία που εργαζόταν στο Agnès Β. Που μου είπε ότι συγκινήθηκε από αυτό που έγραψα και ότι σίγουρα πρέπει να κάνω την ταινία. Ήταν πολύ υποστηρικτική. Μου είπαν τότε δεν πρέπει να περιμένω κάποια απάντηση από τον Korine επειδή εργάζόταν στο Spring Breakers. Λίγα χρόνια αργότερα, παρατήρησα ότι το IMDB συμπεριέλαβε τον Korine, στην ταινία μου στην κατηγορία "συγγραφέας". Έτσι υποθέτω ότι ξέρει για την ταινία μου και είμαι χαρούμενος γι 'αυτό.

Για να επιστρέψω λίγο σε ζητήματα αφήγησης. Έχοντας δει αρκετές από τις ταινίες σου, είναι ενδιαφέρον πως καταργείς τη γραμμική αφήγηση και το ταμπού αρχή-μέση-τέλος. Χρησιμοποιείς το οπτικό σοκ, έχεις εκτενή χρήση voice over συνήθως, το παράλογο υπάρχει δομικά στις σκηνές σου. Μου δίνεις την εντύπωση ότι δεν επιτρέπεις στον θεατή να επαναπαυτεί. Μίλησέ μας λίγο για το πώς σ’ αρέσει να αφηγείσαι μια ιστορία;

Οι ερωτήσεις σου με κάνουν να αισθάνομαι σαν ένας σεβαστός επαγγελματίας σκηνοθέτης, αυτό είναι αστείο, αισθάνομαι ότι είμαι σε ένα ρόλο ρόλων, haha! Επισημαίνεις πράγματα που δεν έχω σκεφτεί. Δεν ξέρω πραγματικά πώς θέλω να πω μια ιστορία. Μόλις έχω μια ιδέα, σκέφτομαι απλώς τον καλύτερο τρόπο να τη διαμορφώσω.

Για παράδειγμα, στη μεγάλου μήκους ταινία La Capitale du Bruit (I Am Robert), ήξερα ότι δεν έπρεπε να προσποιούμαστε τους επαγγελματίες. Είχαμε πολύ περιορισμένα εργαλεία, η ταινία έπρεπε να είναι πραγματική και ακατέργαστη, να έπαιζε με μια "ερασιτεχνική" προσέγγιση, αλλιώς θα ήταν περίεργη. Ήθελα επίσης ο κύριος χαρακτήρας, ο Ρόμπερτ, να μοιάζει με ένα μαλάκα στο πρώτο μέρος της ταινίας και στη συνέχεια να γίνει ένας συμπαθής χαρακτήρας, χωρίς να ζητήσει συγνώμη για τα λόγια και τις πράξεις του. Η ιδέα ήταν να δείξουμε ότι όλοι μας έχουμε ένα κομμάτι από τον Robert, είτε το πιστεύετε είτε όχι. Έτσι, σκεφτήκαμε και καταλήξαμε σε καταστάσεις που θα επέτρεπαν αυτήν την αλλαγή. Εν πάση περιπτώσει, γενικά δεν γνωρίζω πραγματικά πώς να πω μια ιστορία. Αρχίζω να γράφω και βλέπω προς τα που με πάει η ιστορία. Μερικοί άνθρωποι λένε ότι είναι ένας κακός τρόπος για να κάνει κανείς μια ταινία, αλλά τι να κάνουμε, αυτός είναι ο τρόπος μου.

Είπες ότι νομίζεις ότι δεν επιτρέπω στον θεατή να κάνει διάλειμμα λόγω του ρυθμού και της δράσης και αυτό με κάνει να σκεφτώ αυτό που έλεγα νωρίτερα: δεν θα είχα τη δυνατότητα να κάνω μια ταινία δράσης, αλλά απ’ τη στιγμή που ξεκινάω μια ταινία, προσπαθώ να είμαι στη νοοτροπία ότι κάνω μια ταινία δράσης. Είτε η ταινία είναι κωμική, όπως το La Capitale du Bruit (Είμαι Robert) ή περισσότερο ή λιγότερο δραματική όπως το Refugium, κάθε λεπτό πρέπει να περιλαμβάνει κάτι που συμβαίνει στην ιστορία. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι φοβάμαι να χάσω τον θεατή, ενδεχομένως να κοιμηθεί, αλλά και επειδή μου αρέσει ο ρυθμός των ταινιών δράσης. Αυτού του είδους ο ρυθμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάθε είδους ταινίες, ακόμη και σε μια κλασική ασπρόμαυρη ταινία. Αυτός ο ρυθμός κάνει τον θεατή να εστιάσει στις βασικές στιγμές της ιστορίας και να απαλλαγεί από περιττά πράγματα. Δεν ξέρω αν κάνω καλά τη δουλειά μου, αλλά αυτό σκέφτομαι όταν δημιουργώ μια ταινία. Ποτέ μην υποτιμάτε μια καλή ταινία τoυ Steven Seagal ή μια ταινία του John McTiernan. Αυτές οι ταινίες είναι σχολείο.

Stéphane Bernard at La Capitale du Bruit

Τι αλλάζει όσον αφορά την αφήγηση όταν αλλάζεις φόρμα απ’ τη μικρού στη μεγάλου; Στο La capitale du bruit είχες τις ίδιες ελευθερίες; Αντιμετώπισες τον θεατή κάπως διαφορετικά;

Στην αρχή, το «La Capitale du Bruit» (I Am Robert) έπρεπε να είναι μια ταινία μικρού μήκους πέντε λεπτών. Αλλά όταν γνωρίσαμε τον κύριο ηθοποιό, Stéphane Bernard, ήταν αξιοσημείωτος, αποφασίσαμε να συνεχίσουμε να δουλεύουμε μαζί του και τον χαρακτήρα του. Μετά από δύο χρόνια γυρίσματα, η ταινία διαρκούσε μία ώρα και είκοσι οκτώ λεπτά. Προφανώς επηρεάζει την αφήγηση. Οι ανησυχίες γίνονται διαφορετικές και οι χαρακτήρες μπορεί να εμπλέκονται με έναν εκπληκτικό τρόπο. Και προσπαθείς συνεχώς να μην ξεφύγεις. Σε μια ταινία μικρού μήκους, έχω αυτό το συναίσθημα ότι επιτρέπεται να χαθείς λίγο, παίρνοντας περισσότερες ελευθερίες στην αφήγηση ή στη φόρμα επειδή στο τέλος, είναι "μόνο" μια μικρή ταινία. Προφανώς περισσότερο όταν κάνεις ο ίδιος την παραγωγή. Σε αυτή την περίπτωση, συχνά μπορείς να σκεφτείς ότι θα πεθάνεις κι ότι η ταινία θα καεί κι αυτή στην κόλαση με την οικογένεια σου, και δεν τρέχει και τίποτα! Σε μια ταινία μεγάλου μήκους (χρηματοδοτούμενη ή όχι, συχνά όταν χρηματοδοτείται), νομίζω ότι φροντίζεις να μη ξεφύγεις, είναι κρίμα!

Για παράδειγμα, η ταινία The Big Shave του Martin Scorsese δεν μοιάζει σε καμία περίπτωση με τις επόμενες ταινίες του. Μια σύντομη ταινία δεν απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ και τα ερωτήματα που έχεις σαν σκηνοθέτης και συγγραφέας είναι λιγότερα. Είναι μια απλή βόλτα, έχει γίνει σε λίγους μήνες, κι αργότερα, στη χειρότερη περίπτωση, θα κάνεις μια καινούρια ταινία. Η μέση διάρκεια παραγωγής μιας ταινίας μεγάλου μήκους είναι δύο χρόνια ή ακόμη περισσότερο. Παίρνεις χρόνο που αναρωτιέσαι κάθε λεπτομέρεια σχετικά με το έργο και οι άνθρωποι που εμπλέκονται στην ταινία σε ρωτούν επίσης ερωτήσεις που δεν σκέφτεσαι καν. Νομίζω ότι επηρεάζει την αφήγηση και την ψυχική σου υγεία. Είναι γεγονός, μια ταινία μεγάλου μήκους είναι επίσης ένα μακρύ ταξίδι, που μπορεί να βαρεθείς ενώ το κάνεις και να προσπαθήσεις να πηδήξεις από το τρένο επειδή είσαι κουρασμένος. Θεωρητικά, μια ταινία μεγάλου μήκους απαιτεί περισσότερη υπομονή και συγκέντρωση. Πρέπει να παλέψεις περισσότερο.
Το La Capitale du Bruit (I Am Robert) είναι πολύ διαφορετικό από τις μικρές μου ταινίες, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει λιγότερη ελευθερία. Δεν υπήρχε κανένα οικονομικό ζήτημα, οπότε το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν να χάσουμε δύο χρόνια της ζωής μας. Η πραγματική διαφορά ανάμεσα στο La Capitale du Bruit (I Am Robert) και στις μικρές μου ταινίες είναι ότι είναι ασταμάτητα σχολική, ενώ οι σύντομες είναι είτε πιο σοβαρές είτε "what the fuck". Η ιδέα ήταν να αντιμετωπίσω κάτι διαφορετικό. Πάντα αναρωτιόμουν αν θα ήμουν σε θέση να σκηνοθετήσω μια μεγάλου μήκους ταινία και ήταν μια απροσδόκητη ευκαιρία να το εξακριβώσω.

Πότε ξεκίνησες να κάνεις κινηματογράφο; Και πώς ήσουν σ’ εκείνη την περίοδο της ζωής σου;

Άρχισα όταν ήμουν 21 ετών ενώ μελετούσα ταινίες στην σχολή. Με δύο φίλους, θέλαμε να κάνουμε μια μικρή ταινία, με μια ιστορία εμπνευσμένη από ένα διαφορετικό ειδησεογραφικό κομμάτι που διάβασα στην εφημερίδα: η ιστορία ενός αγοριού 15 χρονών που σκότωσε όλη την οικογένειά του αφού άκουσε κάποιες φωνές. Ξεκινήσαμε να το κάνουμε ως ένα φανταστικό δράμα χωρίς χρήματα και επίσης με χάλια μέσα. Ένας από εμάς θα ήθελε να κάνει μια συμβατική φανταστική ταινία, εγώ ήθελα να σκηνοθετήσω ένα φανταστικό δράμα με την ατμόσφαιρα του Michael Haneke και ο τελευταίος από εμάς δεν ήξερε πραγματικά τι ήθελε. Είχαμε διαφορετικά οράματα για την ταινία, χωρίς εμπειρία, έτσι που το αποτέλεσμα βγήκε εντελώς απρόσωπο και πολύ ερασιτεχνικό. Μετά από αυτή την προσπάθεια, αισθάνθηκα τη θεμελιώδη αναγκαιότητα να κάνω κάτι πραγματικά προσωπικό, γι 'αυτό γύρισα το “Suicide Letters”. Δεν ήταν ότι ήθελα να κόψω τις φλέβες μου, αλλά ήμουν θυμωμένος με τον εαυτό μου μετά από αυτή την πρώτη και σκληρή εμπειρία γι 'αυτό ήθελα μια ταινία με αίμα και εμετό. Ήμουν πάντα εσωστρεφής και ντροπαλός, οπότε αυτός ήταν ο καλύτερος τρόπος να εκφράσω την εσωτερική μου ορμή, με αυτή την ταινία.

Αυτό που είναι αστείο είναι ότι όταν γυρνούσα τo Suicide Letters και το Refugium, είχα ακόμα μια ελπίδα σχετικά με το ανθρώπινο είδος. Αλλά έπειτα κατάλαβα ότι ο πλανήτης μας παρασιτίστηκε από ένα μάτσο μαλάκες και αποδέχθηκα την ιδέα ότι είμαστε οι επόμενοι δεινόσαυροι - με πολύ περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουμε σκοτώνοντας ο ένας τον άλλο παρά τρώγοντας ενός κομήτη στη μούρη – μου κάνει πλέον κέφι να γράφω πιο αστεία πράγματα. Για παράδειγμα, τώρα, κάνω μια ταινία μικρού μήκους που διασκεδάζει με τα αρχίδια των ανδρών. Κάνει ήδη τουλάχιστον ένα άτομο να γελάει (εμένα). Αλλά προσέξτε, δεν λέω ότι πρέπει να παραιτηθείτε και ότι η Greta Thunberg θα πρέπει να επιστρέψει στο σχολείο, αντίθετα, πρέπει να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον όσο βρισκόμαστε εδώ, να απολαμβάνουμε τη ζωή, να μαθαίνουμε από μικρά πράγματα, να τρώμε και να δημιουργούμε τέχνη και να απομακρυνόμαστε όσο πιο μακριά από τους μαλάκες και τους βλαμμένους (που γενικά αποτελούν το ίδιο πρόσωπο). Εν ολίγοις, νομίζω ότι σήμερα το ανθρώπινο είδος δεν έχει κανένα θετικό μέλλον (δύσκολο να πάρει κάποια πράγματα σοβαρά, ξαφνικά), αλλά ίσως αυτό αλλάξει, ποιος ξέρει; Το όραμά μας για τον κόσμο είναι σαν τον κινηματογράφο: συνεχώς εξελισσόμενο.

Υπάρχουν κάποιοι απ’ τους λεγόμενους «μεγάλους» σκηνοθέτες, που θεωρείς ότι είναι υπερβολικά υπερτιμημένοι; Ποιους θα έλεγες;

Πριν από μερικά χρόνια, θα απαντούσα "ναι" χωρίς δισταγμό, αλλά σήμερα δεν έχω ιδέα ούτε αν υπερεκτιμώνται ή αν δεν καταλαβαίνω κάποιους σκηνοθέτες. Ξέρω απλώς ότι μερικοί με ενοχλούν, όπως για παράδειγμα ο Wes Anderson. Κάθε φορά που βλέπω τις ταινίες του, αισθάνομαι να βλέπω έναν στυλάτο να κάνει δύο ώρες διαφήμιση της Louis Vuitton. Μπορώ να αισθανθώ ένα αδιαμφισβήτητο ταλέντο για τη φόρμα, αλλά ποτέ δεν καταλαβαίνω τα σενάρια του. Τα πάντα μοιάζουν να μένουν στην επιφάνεια για μένα, σαν ένα πεδίο όπου διαδραματίζεται ένας διαγωνισμός κενότητας. Δεν καταλαβαίνω το σύμπαν του και δεν θέλω καν να προσπαθήσω. Τώρα αποφεύγω τις ταινίες του, όπως και του Tim Burton και του Christopher Nolan.
Είχα αμφιλεγόμενη αντίληψη για τον Godard για μεγάλο χρονικό διάστημα, στο Vivre sa Vie και το Week-End, τον αισθάνομαι ευαίσθητο και τρελό, αλλά όταν βλέπω τον Bout de Souffle και τον Pierrot le Fou, τον νιώθω επιτηδευμένο και βαρετό. Ωστόσο, μιλώντας γι 'αυτόν, ο καθένας μου αναφέρει πάντοτε ακριβώς αυτές τις δύο τελευταίες ταινίες. Έτσι λοιπόν, αναρωτιέμαι αν άλλοι τύποι έχουν σκατά στα μάτια τους ή αν είμαι εγώ που έχω το πρόβλημα. Η αλήθεια μπορεί να είναι στη μέση

Πέντε δημιουργοί που αγαπάς πάρα πολύ;

Θα ήθελα να αναφέρω περισσότερους από πέντε γιατί είμαι πολύ παρορμητικός: από κινηματογραφιστές, αγαπώ τον Werner Herzog, τον Gregg Araki, τον Alan Clarke, τον John Hughes, τον Buster Keaton, τον Harmony Korine, τον Judd Apatow, τον Stanley Kubrick, τον George A. Romero, τον Todd Solondz, τον John Waters, τον Peter Watkins, τον Frederick Wiseman ... Είμαι επίσης ένας μεγάλος οπαδός του Kevin Smith ακόμα κι αν η ταινιογραφία του είναι ανομοιογενής. Είτε σας αρέσουν οι ταινίες του είτε όχι, έχει κάτι πολύ ενδιαφέρον να ακούσετε και να διαβάσετε. Δεν είναι μόνο υπερβολικά αστείος, αλλά έχει επίσης μια ασυνήθιστη ταπεινοφροσύνη. Μου αρέσει πάρα πολύ η δουλειά του Duplass Brothers.
Για τα βιβλία, πραγματικά αγαπώ τους Bukowski, Salinger και Boris Vian. Λατρεύω επίσης τους Αμερικανούς με χιούμορ όπως τον Bill Hicks, τον George Carlin, τον Bo Burnham, τον Louis C.K .... Για τους Γάλλους, πραγματικά θαυμάζω τους Blanche Gardin και Eric Judor.
Θα αναφέρω επίσης τον Robert Crumb και τον Terry Zwigoff. Λατρεύω την προσαρμογή του Ghost World από τον Terry Zwigoff από τότε που ήμουν 15 χρονών, νομίζω ότι μεταφέρθκηε καλύτερα από το πρωτότυπο κωμικό βιβλίο ... Και αγαπώ επίσης το ντοκιμαντέρ του για το Crumb, για μένα, είναι ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του αιώνα. Αγαπώ το σύμπαν του, το χιούμορ του, τον κυνισμό του και τον τρόπο με τον οποίο αντλεί από τα ανθρώπινα όντα. Κάθε φορά που βλέπω το ντοκιμαντέρ του Zwigoff, είμαι σε στύση. Αν δεν εκσπερματώσω με αυτή την ταινία, σημαίνει ότι είμαι νεκρός.

Τι θεωρείς ότι λείπει απ’ τη βιομηχανία(αιθουσάρχες, διανομείς, φεστιβάλ, σκηνοθέτες κλπ) για να αποκτήσει ο κινηματογράφος μια αμεσότητα που να προσελκύει το κοινό τόσο αυθόρμητα όσο το κάνουν άλλες τέχνες, όπως ας πούμε η μουσική;

Δύσκολη ερώτηση. Τι γίνεται με τα νέα πειράματα; Οι άνθρωποι περνούν για να δουν πράγματα που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν στο σπίτι. Μπορείτε να δείτε ταινίες είτε στον κινηματογράφο είτε στο χώρο σας. Ωστόσο, το να είσαι μπροστά σε μια μεγάλη οθόνη δεν είναι το ίδιο συναίσθημα με το να είσαι μπροστά από μια οθόνη υπολογιστή, αλλά όλο και περισσότερο κανείς δε δίνει δεκάρα, ακόμα και οι λάτρεις του σινεμά. Ανήκω δυστυχώς σε αυτή την κατηγορία: περνάω όλο και λιγότερο χρόνο στα σινεμά. Η φίλη μου δεν προσποιείται ότι αγαπάει το σινεμά, αλλά στην πραγματικότητα πηγαίνει πιο συχνά από μένα: επί του παρόντος, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Στην περίπτωσή μου, πήγα εκεί πέντε ή έξι φορές τους τελευταίους έξι μήνες. Ο κύριος λόγος δεν είναι επειδή δεν παρακολουθω τα νέα των ταινιών, απλά επειδή πολύ λίγες ταινίες μου μοιάζουν ότι αξίζουν τον κόπο τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότερες από τις ταινίες που με εξέπληξαν πραγματικά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας δεν είχαν καμία διανομή στη Γαλλία ή πολύ περιορισμένη.

Πριν από μερικούς μήνες, ήμουν πρόθυμος να δω ταινίες που δεν μπορούσα να δω πριν ή ταινίες που ήθελα να δω ξανά. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο μηνών παρακολούθησα τη φιλμογραφία του George Romero γιατί ένιωσα μια πραγματική ανάγκη. Είμαι πολύ χαρούμενος που το έκανα, για να ανανεώσω τη δική μου μνήμη. Έχω την αίσθηση ότι καταλαβαίνω καλύτερα τις ταινίες του και τον τρόπο που τις έκανε. Θα ήθελα να βουτήξω σύντομα στη φιλμογραφία του Peter Watkins και να ανακαλύψω κάθε ταινία από τον Dreyer. Δυστυχώς, οι κινηματογράφοι στην πόλη μου δεν δίνουν τέτοιες ευκαιρίες, και καταλαβαίνω γιατί, έτσι μένω στο σπίτι μου, παρακολουθώ DVD, Blu-Rays ή παράνομα αρχεία. Ανάλογα τις προτεραιότητές μου.

Οι συναυλίες, οι εκθέσεις, το θέατρο κ.λπ. απαιτούν το κοινό να πηγαίνει εκεί που γίνονται οι "ζωντανές εμφανίσεις". Δεν μου αρέσει αυτή η φράση "ζωντανή εμφάνιση" επειδή υπονοεί ότι οι ταινίες είναι "νεκρές παραστάσεις", ενώ είναι αθάνατες εμφανίσεις με συγκεκριμένους όρους. Αλλά βάσει μερικών νοοτροπιών πιστεύεται ότι οι ταινίες μπορούν να περιμένουν. Ενώ μια ζωντανή παράσταση, ακόμα κι αν παίζετε πολλές φορές, θα είναι μοναδική κατά την αναπαραγωγή.
Μια απόδοση μπορεί να είναι καλύτερη από την προηγούμενη, μπορεί να συμβεί ένα ατύχημα, να γνωρίσετε ανθρώπους, να σας προτείνουμε να καταπιείτε την έκσταση ...

Πέρα από την ίδια τη μουσική, μπορούμε πραγματικά να καταλάβουμε γιατί οι άνθρωποι ενδιαφέρονται τόσο για τις συναυλίες: αυτό είναι το μέρος που μπορεί να συμβεί οτιδήποτε. Είναι σαν σαπουνόπερα χωρίς συγγραφέα. Ένα θέατρο είναι λίγο πιο τυπολογικό. Για παράδειγμα, μια προβολή μιας άγνωστης ταινίας, όπως η La Capitale du Bruit (I Am Robert), δελεάζει σούπερ περίεργους, ξεχασμένους και αλκοολικούς. Μερικές φορές ακόμα και τους τρεις από αυτούς σε ένα. Αυτό είναι το ίδιο για μια συναυλία, αλλά υπάρχει περισσότερη ποικιλομορφία στο κοινό. Μπορείτε να βρείτε μερικούς χρήστες, φεμινίστριες, ξένους που δεν καταλαβαίνουν τίποτα για αυτό που ακούγεται και συχνά μερικούς επιχειρηματίες. Μια συναυλία είναι σαν κουτί σοκολάτας: ποτέ δεν ξέρεις τι θα πάρεις, όπως είπε ο Forrest Gump. Σε μια προβολή για μια ταινία όπως το La Capitale du Bruit (I Am Robert), μπορείς εύκολα να μαντέψεις ποιος θα έρθει, αλλά μερικές φορές μπορεί να υπάρξουν εκπλήξεις. Κάποτε, κατά τη διάρκεια μιας προβολής, ήμουν πολύ έκπληκτος που έβλεπα καλοντυμένουνς τύπους, ηλικίας πενήντα ετών και άνω, που δεν φαινόταν να είναι αλκοολικοί ούτε εργένηδες. Σκέφτηκα ότι ήταν μέλη της οικογένειας της φίλης μου. Και ήμουν εγώ ο μεθυσμένος.

Πώς να προσελκύσετε το κοινό στο σινεμά; Δίνοντάς του ασυνήθιστες εμπειρίες, όπως έκανε ο John Waters με το Polyester στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα: έδωσε κάρτες απολέπισης στα μέλη του κοινού πριν από την προβολή, για να τους κάνει να μυρίζουν τις οσμές του κινηματογράφου. Και αυτό δούλεψε αρκετά καλά. οι άνθρωποι από όλες τις κοινωνικές τάξεις συγκεντρώθηκαν για να μυρίσουν μια κλανιά. Αυτό είναι υπέροχο. Προφανώς, η γενιά μας και εκείνοι που θα ακολουθήσουν είναι χαλασμένοι - σάπιοι. θα χρειαστεί πραγματικά περισσότερο από μια αποφλοιωτική κάρτα.

Στην Ελβετία, στο 2300 Plan 9 Film Festival, έπαιξαν VHS σε μια μεγάλη οθόνη. Ήταν έκπληξη! Κάθε χρόνο, το Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Φανταστικού Κινηματογράφου του Στρασβούργου έχει μεγάλες ιδέες: πραγματοποίησαν μια προβολή του Jaws σε μια πισίνα, το The Exorcist σε μια εκκλησία, και το The Blair Witch Project στο δάσος ... Και οι άνθρωποι τρέχουν σε αυτές τις προβολές επειδή έχουν την έννοια του happening. Σκεφτήκαμε με μερικούς φίλους να κάνουμε μια προβολή του Speed σε ένα λεωφορείο, θα ήταν αστείο. Στη συνέχεια, καλείτε το κοινό να βγει από το λεωφορείο και να έρθει σε μια βάρκα, και boom ... Speed 2! Στην πραγματικότητα, καλύτερη ιδέα είναι να τους κάνεις να σκεφτούν ότι θα είναι μια προβολή του Speed 2 και - έκπληξη! – προβάλεις τον Τιτανικό ενώ το σκάφος βυθίζεται στ’ αλήθεια.

Πάντως ακόμα και σήμερα το μοντέλο γεμάτο πλαστικά blockbuster και προκάτ ευρωπαϊκές (και όχι μόνο) "ταινίες-σοκ", δήθεν προκλητικές, που απλά πατρονάρονται από τους ευεργέτες τους (τα lab ανά τον κόσμο) μοιάζει να βασιλεύει. Σαν δημιουργός νιώθεις ότι αυτός ο χώρος σου αφήνει χώρο για να υπάρξεις; Και που εντοπίζεις αυτόν τον χώρο;

Ο Romero έλεγε ότι πολλοί κινηματογραφιστές ενθαρρύνουν νέους σκηνοθέτες να κάνουν τις δικές τους ταινίες επειδή πρακτικά είναι πιο εύκολο. Σήμερα, μπορείς να τραβάς με ένα τηλέφωνο πράγματι, να έχεις έναν περισσότερο ή λιγότερο αποδεκτό ήχο με ένα Zoom H4n (το οποίο κοστίζει περίπου εκατό ευρώ) και να επεξεργαστείς την ταινία σου στον υπολογιστή σου. Αλλά δεν μιλάμε για τη διανομή αυτών των ταινιών έξω από το διαδίκτυο. Μπορείτε να στείλεις τη ταινία σου σε κάποια φεστιβάλ και ίσως αν είσαι αρκετά τυχερός πνα την παίρνουν συχνά (ειδικά αν η ταινία είναι πολύ σύντομη), αλλά για μια ταινία μεγάλου μήκους που γίνεται σε αυτές τις συνθήκες, είναι εφιάλτης.

Ο Romero συνέχισε να λέει ότι είχε την εντύπωση ότι αν ένας ανεξάρτητος νεαρός σκηνοθέτης δεν κερδίσει κανένα βραβείο στο Sundance, δεν θα ήταν αρκετά τυχερός να ζήσει από την τέχνη του. Ακόμα και ανεξάρτητες ταινίες μεγάλου μήκους που χρηματοδοτούνται με παραδοσιακό τρόπο περνούν δύσκολα. Τα θέατρα, ακόμη και τα art-house, ζητούν ασφάλεια: η ταινία πρέπει να προσελκύει ανθρώπους, να υπάρχει εγγύηση για αυτό. Αυτό είναι προφανές, επειδή οι ιδιοκτήτες πρέπει να πληρώσουν τους εαυτούς τους και τους υπαλλήλους τους, και όλα τα υπόλοιπα. Έτσι, αρκετοί κινηματογράφοι στην τέχνη ανυπομονούν να προγραμματίσουν τη νέα ταινία Star Wars μόνο και μόνο για το οικονομικό κομμάτι.

Στη Γαλλία (δεν ξέρω πραγματικά αν πρόκειται για την ίδια περίπτωση αλλού, όπως στην Ελλάδα), χρειαζόμαστε πραγματικά αυτό το είδος μεγάλων επιτυχημένων ταινιών, τη μία μετά την άλλη, κι έτσι μόνο μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε ανεξάρτητες ταινίες τότε. Αυτά τα χρήματα πρόκειται να χρηματοδοτήσουν πιο μικρών απαιτήσεων έργα. Δυστυχώς, η indie ταινία που κατευθύνεται και παίζεται από άγνωστους τύπους με έναν σκοτεινό τρόπο δεν είναι μια προφανής εγγύηση για τον ιδιοκτήτη του κινηματογράφου, ειδικά αν η ταινία είναι αόρατη στα μέσα ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μια κουλτούρα fast food και οι ιδιοκτήτες των κινηματογράφων το γνωρίζουν πολύ καλά. Αυτό είναι το παράδοξο: μπορούμε λίγο ή πολύ να φτιάξουμε την πρώτη μας ανεξάρτητη ταινία μεγάλου μήκους στη Γαλλία - αυτό είναι λίγο πιο εύκολο εδώ απ 'ό, τι αλλού - αλλά έχω την εντύπωση ότι αν την ταινία δεν την πάρουν οι Κάννες, μάλλον η ταινία δε θα βρει ποτέ το κοινό της.

Το La Capitale du Bruit, για παράδειγμα, είχε επιτυχία στην πόλη μου, στο Στρασβούργο, επειδή τα μέσα ενημέρωσης ενδιαφέρθηκαν να μιλήσουν για το θέμα στη συνέχεια. Χωρίς τα μέσα ενημέρωσης, η ταινία δεν θα παιζόταν μάλλον ποτέ όπως παίχτηkε: 300 θεατές και sold-out(όχι μόνο από τους φίλους μου, hallelujah!), χωρίς καμία επιβάρυνση για εμάς σε μια καλή ζώνη προβολής (8 μ.μ.). Αν δεν υπήρχε καμία αναφορά για την ταινία στα μέσα ή στα κοινωνικά δίκτυα, νομίζω ότι θα μου πρότειναν μια μικρή αίθουσα προβολής (ή και τίποτα καθόλου) και μάλλον δεν θα προγραμματίζαμε την ταινία για μία εβδομάδα. Δεν είναι τίποτα σπουδαίο αν το συγκρίνεις με άλλες ταινίες, αλλά αν σκεφτείς ότι η ταινία έγινε σε καθεστώς ανταρτοπόλεμου και με προϋπολογισμό 1500 ευρώ, δεν το λες και α΄σχημα.

Νομίζω ότι υπάρχει πάντα χώρος για ανεξάρτητες ταινίες ακόμα κι αν είναι όλο και πιο περιορισμένος στον κινηματογράφο. Είναι δύσκολο για μένα να μαντέψω την ανάπτυξη των ανεξάρτητων ταινιών. Ένας φίλος είπε ότι κάποτε οι άνθρωποι θα βαρεθούν τις mainstream ταινίες επειδή είναι όλο και πιο άσχημες και το κοινό θα αισθάνεται ότι το αντιμετωπίζουν σαν ηλίθιο όλο. Ξεκινώντας από αυτό το σημείο, οι ανεξάρτητες ταινίες θα έχουν μια νέα χρυσή εποχή. Δεν ξέρω τι να σκεφτώ προσωπικά. Πιστεύω ότι οι ανεξάρτητες ταινίες θα ακολουθήσουν έναν καλό δρόμο, ανεξάρτητα από το τι. Δεν είναι τόσο οικονομικά ισχυρές όσο οι blockbusters, αλλά είναι πιο ισχυρές από άποψη πάθους. Οι άνθρωποι που κάνουν ανεξάρτητες ταινίες μπορούν να δουλέψουν σκληρά χωρίς χρήματα αν πιστεύουν αρκετά στο έργο. Αυτές οι ταινίες θα εμφανιστούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Πώς θα κερδίσουν οι κινηματογραφιστές αρκετά χρήματα από την εργασία τους; Σήμερα αναρωτιέμαι πώς μπορώ προσωπικά να κερδίσω τη ζωή μου και η απάντηση είναι δύσκολη, έτσι ...

Ποια δουλειά στο pre-production θεωρείς ότι είναι η σημαντικότερη για τις ταινίες σου;

Το να ψάχνω για καλούς ηθοποιούς, χωρίς αμφιβολία. Πολλές αυτοπαραγωγές στοιχηματίζουν αυτή τη στιγμή για την τεχνική ποιότητα, επειδή είναι πάντα ένα δύσκολο ζήτημα σε αυτό το είδος ταινιών. Ωστόσο, οι σκηνοθέτες συχνά ξεχνούν τους σκηνοθέτες. Μερικές φορές, παίρνουν ακόμη και τον ίδιο ηθοποιό για κάθε ταινία γιατί είναι ευκολότερο. Μπορείτε να παρατηρήσετε ότι η τεχνική έκταση είναι καλύτερη και καλύτερη από ταινία σε ταινία, αλλά όχι οι ερμηνείες. Είναι ενοχλητικό για μένα.

Όταν κάνεις μια ταινία μόνος σου, δεν έχεις πάντα το χρόνο να κάνεις πρόβες με τους ηθοποιούς σου επειδή έχουν τα δικά τους προγράμματα, αλλά κατά την κινηματογράφιση, με νοιάζει οι ηθοποιοί να βελτιώνουν το λόγο τους, και όχι απλά να αυτοσχεδιάζουν. Μου αρέσει ο αυτοσχεδιασμός μόνο όταν ταιριάζει με τον καλό τρόπο της σκηνής. Κάθε γραμμή είναι αυτοσχεδιαστική στο La Capitale du Bruit (I Am Robert) και με ενδιαφέρει οι ηθοποιοί να μιλάνε με δικά τους λόγια. Ήθελα να ψάξουν τα λόγια τους για να είναι αυθόρμητα. Εάν τους έδινα γραμμές, γνωρίζοντας την ποιότητά τους και τις τάσεις τους, θα φαινόταν σαν ψεύτικο, πολύ θεατρικό. Με κάποιο τρόπο, μου αρέσει να σκηνοθετώ τους ηθοποιούς μου χωρίς να τους κατευθύνω. Μπορείτε να κατηγορήσετε για ό, τι θέλετε το La Capitale du Bruit (I Am Robert), αλλά νομίζω ότι οι ηθοποιοί είναι πολύ καλοί. Αυτό δεν είναι κάτι νέο: αν οι ηθοποιοί είναι κακοί, με κακή κατεύθυνση και επιτήδευση, η ταινία γεννιέται νεκρή, ανεξάρτητα από το τεχνικό κομμάτι.

Μετά το La capitale du bruit να περιμένουμε άλλη μια μεγάλου μήκους ή σχεδιάζεις να γυρίσεις κάτι σε μικρότερη φόρμα; Κι αν ναι τι;

Αυτόν τον καιρό θέλω να αφοσιωθώ περισσότερο στην πλατφόρμα LabFilms. Ένας φίλος από το πανεπιστήμιο, ο Timotée Euvrard τη δημιούργησε και λειτουργεί με τρόπο όπως το Facebook, αλλά για τα οπτικοακουστικά μέσα. Φανταστείτε αν κάνετε μια ταινία και χρειάζεστε περισσότερους ανθρώπους στην ομάδα σας, αλλά δεν έχετε ιδέα για το πού να ψάξετε: η LabFilms μπορεί να σας βοηθήσει. Πέρα από την πλατφόρμα (δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2019 ), θα θέλαμε να διοργανώναμε εκδηλώσεις, να προγραμματίζαμε προβολές τοπικών ταινιών παραγωγής ... Η LabFilms έχει στόχο να φέρει σ’ επαφή ερασιτέχνες και επαγγελματίες του οπτικοακουστικού τομέα. Αυτό είναι ένα πολύ φιλόδοξο εγχείρημα που μ’ ενδιαφέρει πραγματικά.

Εκτός αυτού, άρχισα να υποστηρίζω ανεξάρτητες παραγωγές ταινιών μικρού μήκους. Βοηθώ τους σκηνοθέτες εάν χρειάζεται στο στάδιο της συγγραφής, ολοκληρώνοντας τις ομάδες τους, βρίσκοντας τους κινηματογραφικούς χώρους, τα αξεσουάρ κλπ. Και όταν τελειώσει η ταινία, τους βοηθώ να ψάξουν φεστιβάλ που τους ταιριάζουν. Προφανώς, δεν μπορώ να τους υποσχεθώ μια εγγυημένη επιλογή, αλλά το κύριο σημείο είναι να τους δώσω την ώθηση να κάνουν μια ταινία.
Είναι συχνά δύσκολο να έχεις κίνητρο όταν κάνειες μια ταινία μόνος σου, αλλά αν έχεις κάποιον που να σ’ ενθαρρύνει, μπορεί να αυτό να αλλάξει. Έχω μερικούς φίλους που θα ήθελα να δω τις ταινίες τους. Σήμερα εργάζομαι σε μια ταινία μικρού μήκους που σκηνοθετούν ο Sébastien Rovere και ο David Scherer. Θέλουν να κάνουν ένα Giallo. Ο David Scherer είναι ένας διάσημος καλλιτέχνης μακιγιάζ ειδικών εφέ στη Γαλλία, δούλεψε για παράδειγμα στo Love του Gaspar Noé ή στο The Strange Color of Tears των Hélène Cattet & Bruno Forzani. Νομίζω ότι είναι πραγματικά σπουδαίος τύπος και δεν έχει καθόλου ντροπή να επενδύσει μόνος του στην ταινία του.

Κατά τ’ άλλα έκανα ένα διάλειμμα: Πούλησα τυρί και λουκάνικο στους τουρίστες για μερικούς μήνες για να βγάλω λεφτά και θα κάνω μερικές ταινίες μικρού μήκους για να επανέλθω στην πορεία. Δεν έκανα τίποτα μετά το La Capitale du Bruit (I Am Robert) και έχω λίγες ιδέες. Όπως είπα, προσπαθώ να ολοκληρώσω μια πολύ περίεργη αυτοπαραγωγή μικρού μήκους ταινία που απευθύνεται, μεταξύ άλλων, στο θέμα των όρχεων. Σχετικά με μια νέα μεγάλου μήκους, αναρωτιέμαι και εγώ, αλλά δεν θέλω να αισθάνομαι πίεση από τον εαυτό μου. Μετά την La Capitale du Bruit (I Am Robert), με τον Arnaud Delecrin, ξεκινήσαμε να γράψουμε ένα νέο μεγάλο έργο. Μετά από ένα και ενάμιση χρόνο της συγγραφής, πολλά πράγματα δεν με ευχαριστούσαν έπειτα, είχαμε συχνά κολλήσει και ένιωθα ότι θέλαμε να κάνουμε δύο διαφορετικές ταινίες, γι 'αυτό ζήτησα να σταματήσω το όλο θέμα επειδή κάναμε κύκλους. Ήταν μια επίπονη απόφαση. Επομένως, εστιάζω στη σύνταξη ενός νέου σεναρίου (δεν ξέρω αν πρόκειται για ταινία μικρού μήκους ή για μια ταινία μεγάλου μήκους) - η οποία ελπίζω ότι θα χρηματοδοτηθεί – και την περιγράφω ως μίγμα μεταξύ του Gummo, του Green Room του Jeremy Saulnier και του Superbad στην περιοχή της Αλσατίας. Προσωπικά, είναι μια ταινία που θα ήθελα να δω.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Interview by Pugnant Film Series.

English translation by Baptiste Dupont and Haydn Smart.

still from the film La Capitale du Bruit

(Giorgos Efthimiou) Watching Suicide Letters or some other films of yours like Refugium, I'd say they're films that are difficult to label under a specific genre. On one side there's images that are very much gore, on the other side speech that is hectic and at other times poetic, lighting that is very realistic. Elements that are very interesting as they abolish cinema's obsession with serving a specific style. Most "serious" directors say that a film should fall under at least two conventional genres of cinema. What's your opinion on that?

(Rock Brenner) Personally, I like when movies mix up genres and tones. I deeply admire movies like The Wanderers by Philip Kaufman because you don’t really know what you’ve just seen. You don’t know if it was a comedy, drama, horror, romance, teen movie or something else. This movie is like a cocktail: you either like it or you don’t. However, you are surprised every ten minutes because you never expect the movie to follow a certain route. This is the same about life. Almost every single day, we can change from drama to comedy and vice versa ; or sometimes from romance to drama, like in Miracle Mile by Steve De Jarnatt.

For example, I was with a friend at a café terrace in Paris, a couple of days after the terrorist attack on the November 13^th November in 2015. We were drinking beer and hadn’t seen each other for a while. We are genuinely two big kids every time we meet up: we can’t stop ourselves imitating blowjob actions while making gross noises like two 30 year old virgins; childish and clearly inhibited gays. We do have a crappy sense of humour.

After doing a wonderful series of ‘blowjob’ performances, I asked my pal: “Just imagine if terrorists killed us right now at this terrace? Our final act would have been a blowjob simulation. Not a single journalist would mention it in the news!” Obviously, if I would show up with a movie including this kind of scene – two slackers pretending to give blowjobs before getting bumped off by terrorists – I am sceptical about finding professionals from the industry ready to financially help me, but I’d still do it in a self-produced way only if I find two brave actors.

That’s what I like in movies: we can reach a reality more absurd than the one seen in news or in documentaries. Once a guy told me life is like a South Park episode and he was actually quite right.

When I directed Suicide Letters and Refugium, I was too serious. I was only twenty and I wasn’t completely over my depressed teenage years. Despite the movies I made and about the outcome, I had a more conventional mindset than the one I have now. Suicide Letters and Refugium are short movies I’m really proud of, because they still have an emotional affect on some people. Nonetheless my vision of life was slightly changed and if I were to do these movies again, I wouldn’t do it in the exact same way. In what way, I have no idea.

About the “serious” directors point, I don’t really care. I like every genre as a spectator ; I deeply like to follow a filmmaker’s vision whether he makes a conventional movie or not. As a director, I am conscious my skills are limited, for instance; I wouldn’t be able to shoot an action movie, simply because the technical challenges already bothers me just thinking about it. I like bizarre situations, characters, raising the emotions, playing with the pace and tone, and even the technical flaws. I very much enjoy accidents, playing with something unexpected just before the word “action”. I know my movies are “doomed” to be hybrid. And if this opinion doesn’t make me look like a “serious” director to some professional guys or wannabes, I am not going to implore them to welcome me.

Let them do their movies, and let me do my movies.

In Suicide Letters, the texts you use are written by Harmony Korine. Talk to us about how this choice came to take place?

Harmony Korine has mesmorised me since the age of nine. At this time, I wanted to record Lost in Space with Gary Oldman on VHS, because my first passion was astronomy (however I was always terrible at science). I went to bed before the end of the movie and the VHS was still recording. The next day, after school, I was looking forward to see the end of Lost in Space and because the VHS recorded 2 hours of footage, it meant the beginning of the next program was also included in the recording. It was Gummo by Harmony Korine. In France, the movie was rated sixteen and when I figured this out, I couldn’t wait until I was the right age to watch the movie, because I was only nine years old. The VHS only recorded the first fifteen minutes of the movie but when I watched these fifteen minutes, the name Harmony Korine was stuck in my head, along with his picture. Surprisingly, I wasn't shocked in a bad way ; the first thought I had in mind watching the first few minutes of the film, was “Is it really a movie? Can we make a movie in that way ?!” I eventually saw the whole movie when I was fifteen, thanks to the wonderful world of illegal downloading (at the time, you could'nt get it on VHS or on DVD in France).

From this day onwards I was set on the fact that I will make a movie of my own in the future. I didn’t know what the movie would be about, however I knew that Gummo gave me the will to express myself through pictures and sound, and he would influence my choices somehow. Thank to Korine’s movies, I discovered Werner Herzog who then became my favorite filmmaker. A few years later, I read Korine's book, A crackup at the race riots. An odd book with lots of bizarre ideas. In this book, there are fake suicide letters which deeply moved me. When I got the idea to direct my first short movie, I felt obliged to include something from Harmony Korine, I decided to point out his texts. It was my way of thanking him.

Fun fact: I remember I got in touch with the book publisher, Al Dante, to ask him for autorisation to use the texts. He sent me to the Agnès B. foundation who owned the rights and I had to explain my concept to two people. The funny thing is I had no idea at all how to “sell” a project and I was afraid to look like an amateur, who was wasting their time. On the contrary, they were actually listening to me and they even asked me to compose an email they could forward to Harmony Korine himself. So I sent them that email and I received a phone call from a lady working at Agnès B. who told me she was moved by what I wrote down and said that I definitely must do the short movie. It was very supportive. They told me then I shouldn’t expect any reply from Korine because he was working on Spring Breakers at this time. A few years later, I noticed my short movie was included in his filmography on IMDB, in the “writer” category ; so I guess he knows about my movie and I’m happy about that.

Let me return to the matter of narration. Having watched quite a few of your films, it's interesting how you abolish conventional storytelling and the beginning-middle-end taboo. You use visual shock, you often make extensive use of voice overs and the irrational is structurally integrated in your scenes. It makes me think you don't allow the viewer to rest. Tell us a bit about how you like to tell a story?

Your questions make me feel like a very respected professional director, that’s funny, I feel I am in a role play, haha ! You are pointing out things I didn’t even think about. I don’t really know how I like to tell a story. As soon as I have an idea, I simply think of the best way to shape it.

For instance, the mockumentary long movie La Capitale du Bruit (I Am Robert), I knew we didn’t have to pretend to be professional movie makers. We had very limited tools; the movie had to be real and raw whilst playing with an “amateur” approach, otherwise it would have been odd. I also wanted the main character, Robert, looks like an asshole in the first part of the movie and then becomes an endearing character in the eyes of the audience, without apologising for his words and actions. The idea was to demonstrate we all have a bit of Robert in us, either you believe this or not. So we thought about and came up with situations which would allowed this change. Anyway, I generally don’t really know how to tell a story. I begin to write and I see where the story takes me. Some people says it's a bad way to create a movie, but anyway, that's how I work for the moment.

You said you think I don’t allow the viewer to have a break from the action and it makes me think about what I was saying earlier: I wouldn’t be able to do an action movie, but as soon as I want to do a movie, I try to be in the mindset that I am doing an action movie. Either the movie is comical ; like La Capitale du Bruit (I Am Robert) or more or less dramatic like Refugium, every single minute must include something happening in the story. This is probably because I’m afraid to loose the viewer, potentially to them falling asleep, but also because I like the pace of action movies. This kind of pace can be seen in any kind of movies, even in a classic black-and-white art-house movie. This pace makes you focus on the essential moments of your story and gets rid of the unnecessary stuff. I don’t know if I’m doing a good job, but that’s what I’m thinking about when I create a movie. Never underestimate a good Steven Seagal movie or a John McTiernan’s one ; this is a good school of thought.

How does going from a short film format to a feature film format affect storytelling? In La Capitale du Bruit (I Am Robert), did you have the same freedoms? Did you confront the viewer in a somewhat different manner?

At the beginning, La Capitale du Bruit (I Am Robert) was supposed to be a five minutes short film. But when we figured out the main actor, Stéphane Bernard, was remarkable, we decided to keep working with him and his character. After two years of shooting, we finished with one hour and twenty eight minutes of film time. It obviously does affect the storytelling ; the concerns are becoming different and characters may involve in a surprising way. And you are constantly trying not to get away from the final outcome. On a short movie, I have this feeling you may get lost a bit, taking more freedoms in the storytelling or in the format because at the end, it is “only” a short movie. Obviously more when you are doing a self-produced short movie ; in that case, you can often think that you are going to die one day and burn in hell with the rest of your family, so let's take some risks! On a long feature film (financed or not ; often when it's financed), I think you take care not getting away, nonetheless it’s a shame.

For example, the short movie The Big Shave by Martin Scorsese doesn’t look like at any point to his next feature films. A short movie doesn’t necessitate a long making time like a long one so you are wondering less questions as an author and filmmaker. You just have a go, it’s done in a couple of months later and at worst, you’ll do one another short movie after the other. The average duration of making a long feature film is two years, even more ; you take the time to wonder every single question about your project and people getting involved in the movie also ask you questions you don’t even think about. I think it does affect the storytelling and also your mental health. For fact, a long feature film is also a long journey so you may get bored while doing it and try to jump off the train because you’re tired of it. In theory, a long feature film requires more patience and concentration. You have to fight more.

La Capitale du Bruit (I Am Robert) is very different of my short movies, but I don’t think there is less freedom. There was no financial issue, so the worst that could happen would have been loosing two years of our lives. The real difference between La Capitale du Bruit (I Am Robert) and my short movies is it’s unashamedly schoolboyish while the short ones are either more serious or “what the fuck”. The idea was to face myself to something different. I always wondered if I would be able to direct an acceptable long feature film and it was the unexpected occasion to see if I could.

When did you start to make films? And how were you during that period of your life?

I started when I was 21 while I was studying movies in the faculty. With two friends, we wanted to make a short movie, with a story inspired by a miscellaneous news item I read in the paper: the story of a 15 years old boy who bump off all his family after he heard some voices. We started to do it as a fantastic drama with no money and also crap tools. One of us would liked to do a conventional fantastic movie, I would liked to direct a fantastic drama with Michael Haneke’s atmosphere approach and the last of us didn’t really knew. We had different visions about the movie, no experience, so the outcome is totally impersonal and very amateurish. After this try, I felt the fundamental necessity to do something truly personal, so I directed Suicide Letters then. I didn’t really want to cut my veins off during this time, but I was angry with myself after this first and hard experience so I wanted a movie with blood and vomit. I always am a quiet shy guy, so this was the best way to express my inner release with this movie.

What is funny is that at the time of Suicide Letters and Refugium, I still had hope concerning the human species. And since I understood that our planet was parasitized by an imposing bunch of assholes and that I accepted the idea that we are the next dinosaurs - except that there is much more chances that we die in killing each other by receiving a comet on the face - I laugh a lot more and write more funny things. For example, right now, I'm making a short film that makes fun of the men's testicles; it already makes at least one person laugh (me). But beware, I'm not saying that you have to give up and that Greta Thunberg should go back to school, on the contrary; you have to take care of each other as long as you are there, enjoy life, learn things, eat and create art and get as far away from assholes and trolls as possible (which generally forms the same person). In short, currently I think that the human species is without any positive future (difficult to take certain things seriously, suddenly), but perhaps that will change, who knows? Our vision of the world is like cinema: constantly evolving.

Is there some so-called "big" directors that you think are way overrated? Which ones?

A few years ago, I would reply “yes” without any hesitation, but nowadays I have no idea either if they are overrated or if I don’t understand some directors. I just know for fact some directors bothers me, like for instance Wes Anderson. Every time with his movies, I was feeling to watch a boho doing two hours of Louis Vuitton’s advertising. I can sense an inconstatable talent for the frame, but I never understand his screenplays ; everything always looks like on the surface to me, like the acting part where they look like doing a carp imitation contest. I don’t understand his universe and I don’t even want to try to. Now I’m avoiding his movies, like Tim Burton and Christopher Nolan’s ones.

I was wondering about Godard for a long time ; when he did Vivre sa Vie and Week-End, I feel him sensitive and crazy, but when I see À Bout de Souffle and Pierrot le Fou, I feel him pretentious and boring. However, speaking about him, every one always mentions me precisely these two last movies. So I wonder either if other guys have shit in their eyes or if this is only me. The truth may be in the between.

Five creators that you love a whole lot?

I gonna mention more than five because I'm very rebelious: for filmmakers, I love Werner Herzog, Gregg Araki, Alan Clarke, John Hughes, Buster Keaton, Harmony Korine, Judd Apatow, Stanley Kubrick, George A. Romero, Todd Solondz, John Waters, Peter Watkins, Frederick Wiseman… I’m also a big fan of Kevin Smith even if its filmography is uneven. Either if you like his movies or not, he’s someone extremely interesting to listen and read to; he’s not only super funny but he also has an uncommon humility. I enjoy very much the Duplass Brothers work as well.

For the books, I really love Bukowski, Salinger and Boris Vian. I also adore American humorists like Bill Hicks, George Carlin, Bo Burnham, Louis C.K…. For the French ones, I really admire Blanche Gardin and Eric Judor.

I will also mention Robert Crumb and Terry Zwigoff. I love Terry Zwigoff's adaptation of Ghost World since I have 15 years old, I even think it's better than the original comic book... And I also love his documentary about Crumb ; to me, it is one the greatest artists of the XXth century. I love his universe, his humor, his cynicism and the way he draws human beings. Every time I watch Zwigoff's documentary, I got an erection. If I don't get a bonner in front of that movie, it means I'm dead.

What do you think is missing from the industry (cinema owners, distributors, festivals, directors, etc.) in order for cinema to acquire a directness that attracts the audience spontaneously like other arts do, like, say, music?

Tricky question. What about new experiments? People are getting around to see stuff they can’t watch at home. You can see movies either at the cinema or at your place. However, being in front of a big screen is not the same feeling than in front of a television set or a computer screen, but more and more people aren’t giving a shit anymore, even among movie lovers. I’m unfortunately in that case : I’m getting less and less to the theaters. My girlfriend doesn’t pretend to be a movie lover but she’s going actually to the theater more times than me : currently, at least once a week. In my case, I went there five or six times during the last six months. The main reason is because I don’t follow movies news anymore, simply because a very few movies look like interesting to me these last years. Most of the movies who really surprised me during the 2010’s didn’t have any release in France or were releasing in a very limited way.

Since a couple of months, I’m keen to see movies I couldn’t watch before or the ones I want to see again. For example, during the last two months, I’m watching all George A. Romero’s filmography because I felt a real need. I’m very happy I did it, to refresh my own memory ; I’ve got the feeling I better understood his movies and the way he made them as well. I’d like to dive back soon into Peter Watkins’ filmography and eventually discover every single movie from Dreyer. Unfortunately, cinemas in my city don’t propose this opportunity, and I understand why, so I’m staying in my place to watch DVDs, Blu-Rays or illegal files. To each his cinematographic priorities.

Gigs, exhibitions, theater, etc. require that audience goes to the place ; that are “living shows”. I always dislike this phrase “living show” because it would means movies are “dead shows” whereas they are immortalised shows in concrete terms. But some people mentalities think the movies can wait to be seen ; a living show, even if you’re playing it many times, will be unique while playing.

A performance might be better than the previous one, an accident may happens, you meet people, we can propose you to swallow ecstasy…

Beyond the music itself, we can truly understand why people are so attracted by gigs : this is the place to be about experiencing surprises and accidents ; it’s like a soap opera without any writer. A theater is a bit more formulaic. For instance, a screening of an unknown movie like La Capitale du Bruit (I Am Robert) tempts super curious guys, singles and alcoholic ones ; sometimes even the three of them in one. This is the same for a gig but there’s more diversity in the audience ; you can find some junkies, feminists, foreign guys who don’t understand anything at all about what you are saying and even often some business students. A gig is like a chocolate box : you never know what you gonna get, like Forrest Gump said. In a screening for a movie like La Capitale du Bruit (I Am Robert), you can easily guess who's gonna come, but sometimes there can be some surprises. Once, during one screening, I was very surprised to see good-dressed guys, fifty years old or more, who didn’t seem to be alcoholic nor single. At the end, I figured out then they were my girlfriend’s family members. And I was the drunk one.

How to tempt audience to the cinema? Giving them uncommon experiences, like John Waters did with Polyester at the beginning of the eighties : he gave peeling cards to the audience members before the screening, to make them smelling movie’s odours. And it did work quite well ; people from any kind of social classes got gathered to smell a fart. That’s wonderful. Obviously our generation and the ones who’ll follow are spoiled-rotten ; you’ll actually need more than a peeling card.

In Switzerland, at the 2300 Plan 9 Film Festival, they played VHS on a big screen. It was surprising ! Every year, the European Fantastic Film Festival of Strasbourg has great ideas: they did a screening of Jaws into a swimming pool, one of The Exorcist into a church, another one of The Blair Witch Project into the woods… And people are running to those screenings because the setting is completely uncommon. We thought with some friends to do a screening of Speed into a bus, it would be funny. Then you make the audience getting out of the bus and you invite them into a boat, and boom… Speed 2 ! Actually, better idea : you make them think it will be a screening of Speed 2 and - surprise! - it’s actually Titanic while the boat is really sinking.

In any case, even today, the model full of plastic blockbusters and European (and not only) "shock films", that follow the same formula, are allegedly provocative and are simply patronized by their benefactors (labs around the world) seems to reign supreme. As a creator do you feel like this setting leaves you space to exist? And can you pinpoint where that space might be?

Romero was saying that many filmmakers are encouraging young directors to do their own movies because the tools are actually generalised. Nowadays, you can shoot with a phone indeed, fiddling a more or less acceptable good sound with a Zoom H4n recorder (who costs around a hundred of euros) and editing your movie on your computer. But we don't really talk about the distribution of these movies apart from internet. You can send your short movie to some festivals and you might be enough lucky to often see your movie in programmes (especially if the movie is very short), but for a long feature film made in these conditions, it’s a nightmare.

Romero was going on saying he had the impression if an independent young filmmaker doesn’t win any prize at Sundance, he wouldn’t be enough lucky to live off his art. Even independent long feature films financed in a traditional way are getting through a hard way. Theaters, even the art-house ones, want a safe spare wheel : the movie in the programme must attracts people to watch it. This is an obvious point because owners need to pay themselves and their employees, and all the rest. So quite many art-house cinemas are looking forward to schedule the new Star Wars movie just to get some money.

In France (I don’t really know if this is the same case elsewhere, like in Greece), we really need this kind of big successful movies, the one after the other, to finance independent movies then. This money is going to finance more modest projects. Unfortunately, the indie movie directed and played by unknowns guys in an obscure way is not an obvious guarantee for the cinema owner, especially if the movie is invisible on the medias and social networks. We are currently in the buzz culture and cinema owners know that very well. This is the paradoxical point: we can more or less easily produce a first independent long feature film in France – this is actually a bit easier here than elsewhere – but I have the impression that if you are not scheduled at Cannes, this is deeply hard to make it visible for the audience.

La Capitale du Bruit (I Am Robert) for example was quite a good success in my city, Strasbourg, because medias were interested by the subject to talk about it then. Without any media, the movie wouldn’t have any technical release in a theater and I even guess there wouldn’t even have a first screening in such a great way: 300 sold out seats (not only by my friends, hallelujah!), without any charge for us at a good time of the day (8 pm). If there would be no mention at all about the movie in medias or social networks, I think they’d propose me a little screening room (or even nothing at all) and they probably wouldn’t schedule the movie for one week then. It’s not a big deal comparing it to other movies but when you think about our movie, totally made in a guerilla warfare way and a budget of 1500 euros, it’s not too bad.

I think there is always a space for independent movies even if it’s getting more and more limited in cinema though. It’s tricky for me to guess the development of independent movies though. A friend told me once people will get bored by blockbusters because they’re more and more senseless, and audience will feel being treat like stupid more and more. Starting from this point, independent movies will have a new golden age. I don’t know what to think about that, personally. I believe that independent movies will follow a certain good way, no matter what. They’re not as financially strong as the blockbusters, but they’re more powerful by the passion they’re made of. People doing independent movies can work hard for no money if they’re enough believing to the project. These movies will be seen in a way or another, even in an alternative one. How will the filmmakers earn enough money from their work then? I am currently wondering how can I personally earn my life and the answer is tricky, so…

Which work during pre-production do you think is most important for your films?

Looking for the good actors, with no doubt at all. Many self-produced movies are currently betting all about the technical quality because it’s always a tricky point in this kind of project. However, directors often forget the actors directing. Sometimes, they even pick the same actor for every movies because it’s easier ; you can observe the technical extent is getting better and better one movie leading to another, but the only exception is this actor. It’s annoying me.

When you’re doing a self-produced movie, you don’t always have the time to rehearse with your actors because they’ve their own schedules, but while filming, I care about the fact the actor has to appropriate his lines or better, has to improvise. I only love improvisation when it suits to the good way of the scene. Every lines are improvised in La Capitale du Bruit (I Am Robert) and I care about actors must talk with their own words and speaking flaws. I wanted them to look for their words and being spontaneous. If I’d gave them lines, knowing they were all either inexperienced or semi-pro, it would looks like fake, too theatrical. In a way, I like directing my actors without directing them. You can blame whatever you want in La Capitale du Bruit (I Am Robert), but I think the actors are very good. This is not something new: if the actors are bad, with a bad directing and casting, the movie is born dead, no matter what about the technical quality.

backstage photo from La Capitale du Bruit

After La Capitale du bruit (I Am Robert) can we expect another feature film or are you planning to shoot something in a shorter format? And if so, what'll it be?

I currently would like to invest myself more in the LabFilms project. A pal from university, Timothée Euvrard, set up a platform working in a way like Facebook, but for audiovisual media. Imagine if you’re doing a movie and you’d need more guys in your team, but you’ve got no idea where to look for: LabFilms may help you, besides the platform may features your movie on it (created in October 2019). We would like to organise events, to plan screenings of self-produced local movies… The aim of LabFilms is to bond amateur people and audiovisual media professionals. This a very ambitious project I’m really keen about it.

Besides that, I started to support self-produced short film projects. I’m helping directors if they need for the writing part, completing their teams, finding the filming places, accessories, etc. and once the movie is done, I’m helping them about planning screenings at some festivals as well. Obviously, I can’t promise them a guaranteed selection but the main point is to boost them about doing a movie.

It’s often difficult to get yourself some motivation when you're making a self-produced movie, but if you’ve got someone to encourage you, it may change the way. I have a couple of friends I’d like to see their movies. I’m currently working on a short movie directed by Sébastien Rovere and David Scherer ; they want to do a Giallo. David Scherer is a famous special effects make-up artist in France, he worked for instance on Love by Gaspar Noé or on The Strange Colour of Your Body’s Tears by Hélène Cattet & Bruno Forzani. I think it’s really great a guy like him has no shame at all to get invested in a self-produced project.

Otherwise, I took a break : I sold cheese and sausage to tourists for a few months to make money and I'm gonna do some short films to get back on track ; I didn’t do anything since La Capitale du Bruit (I Am Robert) and I’ve got few ideas. Like I said, I'm trying to finish a very bizarre self-produced short film that addresses, among other things, the subject of testicles. About a new long feature film project, I’m also currently wondering about, but I don’t want to feel any pressure from myself. After La Capitale du Bruit (I Am Robert), with Arnaud Delecrin, we started to write a new long feature film project. After one year and a half of writing, many things didn’t please me then, we were often stuck and I felt we wanted to do two different movies, so I demanded to stop the whole thing because we were going round in circles. It was a painful decision. So I focus on the writing of a new script (I don't know if it will be a short film or a long feature film yet) – which I hope will be financed – which I describe as a mix between Gummo, Jeremy Saulnier's Green Room and Superbad in the Alsatian region. Personally, it is a film that I would like to see.

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

(Giorgos Efthimiou) En regardant Lettres de Suicide ou quelques uns de tes autres courts-métrages, comme Refugium, je dirais que ce sont des films difficiles à catégoriser. D'un côté, on a droit à des images très gores et d'un autre, on a droit à un discours agité et parfois poétique, ce qui donne un éclairage qui fait très réaliste. Ce sont des éléments intéressants car ils semblent mettre de côté l'obsession du cinéma à se soumettre à un genre spécifique. La plupart des réalisateurs « confirmés » dise qu'un film devrait se soumettre à au moins deux genres conventionnels. Quelle est ton opinion à ce sujet ?

(Rock Brenner) Personnellement, j'aime le mélange de genres et de tons. J'admire énormément un film comme The Wanderers de Philip Kaufman ; tu ne sais pas exactement ce que tu viens de regarder. Tu ne sais pas s'il s'agit d'une comédie, d'un drame, d'un film d'horreur, d'une romance, d'un Teen Movie ou d'autre chose. Le film agit en toi comme un cocktail ; soit ça passe, soit ça ne passe pas, mais ce qui est certain, c'est que tu as été surpris toutes les dix minutes parce que tu ne t'attendais pas à ce que le film prenne telle ou telle tournure. Il en est de même pour la vie. Presque tous les jours, nous passons du drame à la comédie et inversement, ou parfois de la romance à l'horreur comme dans Miracle Mile.

Par exemple, j'étais avec un ami sur une terrasse de café à Paris deux ou trois jours après les attentats du 13 novembre. Nous buvions une bière et ça faisait plusieurs mois qu'on ne s'était pas vus. Et nous sommes vraiment deux grands gamins à chaque fois qu'on se retrouve : on ne peut pas s'empêcher de simuler des fellations tout en faisant des bruits dégueulasses comme deux puceaux trentenaires, immatures et clairement homo refoulés. On a vraiment un humour de merde.

Après avoir fait une belle série de simulations de pipes, j'ai lancé à mon ami « T'imagines si des terroristes venaient nous tuer sur cette terrasse, genre là maintenant ? Notre dernière action aura été un « air blowjob. Aucun journaliste oserait le mentionner dans les infos ! » Évidemment, si je venais avec un film qui exposerait une telle séquence : deux branleurs qui font du air blowjob avant de se faire buter par des terroristes, je doute que les professionnels du cinéma fassent la queue pour me soutenir financièrement, mais je pourrais toujours le tourner en autoproduction à condition que je trouve deux courageux acteurs.

C'est ça que j'aime avec le cinéma : on peut toucher une réalité encore plus absurde et juste que celle relayée dans les infos ou dans certains documentaires. Un mec que je connais avait dit une fois que la vie est un épisode de South Park et je trouve ça assez juste, maintenant. Quand j'ai fait Lettres de Suicide et Refugium, je prenais les choses encore trop au sérieux ; j'avais à peine dépassé mes 20 ans et j'en avais pas encore fini avec mon adolescence qui était très déprimée. Bizarrement, malgré les films en eux-mêmes, je crois que j'étais beaucoup plus conventionnel dans ma tête que maintenant. Lettres de Suicide et Refugium sont des courts-métrages dont je suis très content parce qu'ils semblent continuer à toucher certaines personnes. Mais ma vision des choses a un peu changé depuis et si je devais refaire ces films aujourd'hui, je ne les ferai peut-être plus de la même manière. A tort ou à raison, je ne sais pas.

En ce qui concerne ce que disent les réalisateurs « confirmés », je m'en fiche un peu. J'aime tous les genres de films en tant que spectateur, j'aime me noyer dans la vision d'un réalisateur, que le film soit conventionnel ou non. En tant que réalisateur, j'ai conscience que mes facultés sont limitées : je ne pourrais jamais faire un film d'action, par exemple, tout simplement parce que le défi technique m'emmerde déjà rien que d'y penser. J'aime les situations loufoques, les personnages, évoquer les émotions, jouer avec le rythme, le ton et même les défauts techniques du cinéma. J'aime beaucoup les accidents ; jouer avec ce qui n'était pas prévu avant de dire « action ». Je sais que mes films sont « condamnés » à être hybrides. Et si ça m'empêche d'être perçu comme un réalisateur « sérieux » aux yeux de certains professionnels ou semi-pros, je ne vais pas pleurer pour qu'ils m'accueillent dans leur famille. Qu'ils fassent leurs films, que je fasse les miens.

Dans Lettres de Suicide, les textes que tu utilises sont écris par Harmony Korine. Comment ce choix est-il venu ?

Je suis fasciné par Harmony Korine depuis l'âge de 9 ans. A cet âge là, je voulais enregistrer sur VHS un film qui passait à la télévision : Lost in Space avec Gary Oldman, notamment parce que ma première passion quand j'étais gamin était l'astronomie, bien que j'ai toujours été un naze en sciences. Je m'étais couché avant la fin du film et la cassette continuait à enregistrer. Le lendemain, après les cours, j'avais hâte de découvrir la fin de Lost in Space et la cassette (qui faisait 2 heures) avait continué à enregistrer le programme suivant. Et c'était Gummo de Harmony Korine. En France, le film était interdit aux moins de 16 ans et quand j'avais découvert ça, le gamin de 9 ans que j'avais hâte de savoir pourquoi. La VHS n'avait pu enregistrer que les 15 premières minutes du film, mais à partir de là, le nom de Harmony Korine était resté gravé en moi, de même pour les images. Si je me souviens bien, la première réflexion que j'ai eu dans ma tête en découvrant les premières minutes de Gummo étaient « C'est un film, ça ? On peut faire un film comme ça ?! » J'ai enfin pu découvrir l'intégralité du film à l'âge de 15 ans grâce au téléchargement illégal (il n'existait ni en VHS ni en DVD en France).

A ce moment là, je m'étais mis en tête que je ferai un film un jour. Je ne savais pas encore lequel, mais Gummo m'avait donné envie de m'exprimer via des images et du son. Et c'est aussi grâce aux films de Korine que j'ai découvert Werner Herzog qui est devenu mon cinéaste favori. Quelques années plus tard, j'ai découvert le livre de Korine, A crackup at the race riots ; un livre très étrange avec plein d'idées loufoques. Dans ce livre, il y avait notamment des fausses lettres de suicide qui m'avaient particulièrement touchées. Quand j'ai eu l'idée de faire mon premier court-métrage, ça me paraissait presque naturel d'y inclure quelque chose d'Harmony Korine, j'ai donc décidé de mettre ses textes en avant ; c'était un peu une façon de dire « merci ».

Petite anecdote : je me souviens que j'avais contacté l'éditeur du livre, Al Dante, pour lui demander l'autorisation d'utiliser ces textes. Il m'avait renvoyé vers la fondation Agnès B. qui en avait racheté les droits et on m'avait mis en contact avec deux personnes à qui j'ai dû expliquer mon projet de court-métrage. C'était marrant parce que je ne savais pas du tout comment « vendre » un projet et j'avais peur de me faire passer pour un petit con d'amateur qui leur faisait perdre du temps. Au contraire, ils ont été très à l'écoute et ils m'ont proposé d'écrire un mail à Harmony Korine lui-même et qu'ils le lui transmettrait. J'ai donc envoyé ce mail et j'ai reçu un coup de fil d'une employée d'Agnès B. qui m'a dit qu'elle a été particulièrement touchée par ce que j'avais écrit et que je devais faire ce court-métrage quoi qu'il arrive. C'était très encourageant. On m'a ensuite informé qu'il ne fallait pas forcément que j'attende de retour de la part de Korine parce qu'il était en train de travailler sur Spring Breakers. Quelques années plus tard, j'ai constaté que mon court-métrage était inclus dans sa filmographie sur IMDb dans la catégorie « scénariste » ; il doit donc être au courant que mon film existe, et ça, ça me va.

Revenons sur la narration. En regardant quelques uns de tes films, il est intéressant de constater que tu balayes la narration conventionnelle et la problématique du début-milieu-fin. Tu utilises des chocs visuels, de longues voix off et l'irrationnel est intégré de façon structurée dans tes scènes. J'ai l'impression que tu n'autorises pas au spectateur de se reposer. Dis-nous comment tu aimes raconter une histoire ?

still from the film Letters du Suicide

Tes questions me donnent l'illusion d'être un réalisateur professionnel très respecté, c'est marrant, j'ai l'impression d'être dans un jeu de rôles, haha ! Tu mets en avant des choses auxquelles je n'avais pas réfléchi. Je ne sais pas vraiment comment j'aime raconter une histoire. Dès que j'ai une idée, je réfléchis tout simplement à la meilleure manière de la mettre en forme.

Pour le long-métrage documenteur La Capitale du Bruit, par exemple, je savais qu'il ne fallait pas qu'on prétende être ce qu'on n'est pas : des professionnels du cinéma. On avait très peu de moyens et un matériel très limité ; il fallait que ce film assume et joue de son côté « amateur » sinon ça aurait sonné faux. Et je voulais aussi que le personnage principal, Robert, soit perçu comme un connard pendant la première moitié du film et qu'on s'y attache au fur et à mesure sans pour autant pardonner ses paroles et ses actes. L'idée était de démontrer qu'on a tous un peu de Robert en nous, qu'on le veuille ou non. Du coup, nous avons réfléchi à des situations qui pouvaient permettre ce basculement. Sinon, de manière générale, je ne sais vraiment pas comment j'aime raconter une histoire. Je commence à écrire et je regarde jusqu'où l'histoire m'emmène. Certains disent que c'est une mauvaise façon de créer un film, mais peu importe, c'est ainsi que je fonctionne pour le moment.

Tu dis avoir l'impression que je n'autorise pas au spectateur de se reposer et ça me fait penser à ce que je disais tout à l'heure concernant les films d'actions : je serai incapable d'en réaliser un, mais dès que je veux faire un film, j'essaye de l'envisager avec un rythme de film d'action. Que le film soit comique comme La Capitale du Bruit ou plus ou moins dramatique comme Refugium, il fallait qu'il se passe quelque chose à chaque minute du film. Sans doute parce que j'ai peur de perdre le spectateur, qu'il s'endort devant mes films, mais aussi parce que j'aime le rythme des bons films d'action. Et ce type de rythme peut s'appliquer à n'importe quel genre de film, même à un film d'art et essai tourné en noir en blanc. Ce rythme te permet de te concentrer sur l'essentiel pour raconter ton histoire et de te débarrasser du superflu. Je ne sais pas si je le fais bien, mais c'est ce que je pense. Ne jamais sous-estimer un bon Steven Seagal ou un film de John McTiernan ; c'est une bonne école.

Le fait de passer du court au long-métrage affecte-t-il la narration ? En faisant La Capitale du Bruit, avais-tu les mêmes libertés ? As-tu confronté le spectateur à quelque chose de différent ?

La Capitale du Bruit devait être un court-métrage de cinq minutes à la base. Mais lorsqu'on s'est rendu compte que l'acteur principal, Stéphane Bernard, était exceptionnel, on s'est dit qu'il ne fallait pas le lâcher. Au bout de deux ans de tournage, on a terminé avec un film d'1h28. Ça affecte forcément la narration ; les enjeux sont différents et les personnages peuvent se permettre d'évoluer de façon très surprenante. Et tu essayes constamment de ne pas t'éloigner de la lumière au bout du tunnel. Sur un court-métrage, j'ai l'impression que tu peux te permettre plus facilement de dévier, de prendre des libertés dans la narration ou dans la forme parce qu'au final, ce n'est « qu'un » court-métrage. Encore plus quand tu fais un court-métrage autoproduit ; là, tu peux te dire que, de toute façon, tu vas crever un jour et brûler en enfer avec le reste de ta famille, donc autant prendre quelques risques ! Sur un long (financé ou autoproduit ; souvent quand c'est financé), je pense que tu fais quand même attention à ne pas trop te perdre, ce qui est peut-être parfois dommage.

Prends par exemple le court-métrage The Big Shave de Martin Scorsese ; aucun de ses longs-métrages ne ressemble à ça. Un court-métrage exige moins de temps de fabrication donc tu te poses toi-même moins de questions en tant qu'auteur et réalisateur. Tu te lances et, au pire, dans quelques mois c'est terminé et tu enchaînes avec un autre court-métrage. La durée moyenne de fabrication d'un long-métrage est de deux ans, voire plus ; t'as le temps de te poser toutes les questions du monde sur ton projet et, en plus, les gens qui s'y impliquent te posent des questions que tu ne te posais même pas. Je pense que non seulement ça affecte la narration, mais ça peut aussi affecter ta santé mentale. Sachant qu'un long-métrage est un long voyage, tu peux aussi te lasser du voyage pendant le trajet et sauter du train en marche parce que t'en as plein le cul. Un long-métrage exige beaucoup plus de patience et de concentration, en théorie. Il faut se battre davantage.

La Capitale du Bruit est très différent de mes courts-métrages, mais je ne pense pas qu'il soit moins libre. Il n'y avait aucun enjeu financier, donc au pire, on se serait juste dit qu'on a perdu deux ans de notre vie. La véritable différence entre La Capitale du Bruit et mes courts-métrages est qu'il est ouvertement potache, alors que mes courts sont soit plus sérieux, soit « what the fuck » ou les deux. Le but avec La Capitale du Bruit n'était pas de confronter le spectateur à quelque chose de différent de mes courts-métrages puisque je n'ai pas de « public » à proprement parlé. L'idée était plutôt de me confronter moi à quelque chose de différent. J'ai toujours voulu savoir si j'étais capable de réaliser un long-métrage potable et c'était l'occasion inattendue.

Quand as-tu commencé à faire des films ? Comment étais-tu durant cette période de ta vie ?

A l'âge de 21 ans, quand j'étais étudiant en fac de cinéma. Avec deux amis, on voulait réaliser un court-métrage inspiré d'un fait divers que j'avais lu dans les journaux : l'histoire d'un adolescent de 15 ans qui bute toute sa famille à coups de fusil après avoir entendu des voix. Nous étions partis pour réaliser un drame fantastique avec zéro budget et, surtout, du matériel de merde. L'un voulait réaliser un film fantastique conventionnel, moi je voulais réaliser un drame fantastique avec une ambiance à la Michael Haneke et l'autre s'en fichait un peu. Nous avions des visions très différentes du film, aucune expérience, et donc, le résultat était complètement impersonnel et très amateur. Après cette expérience, j'ai ressenti le besoin vital de faire quelque chose qui me corresponde sincèrement et j'ai fait Lettres de Suicide. Je n'avais pas particulièrement envie de me trancher les veines durant cette période, mais j'étais un peu en colère contre moi-même après cette première et laborieuse expérience de tournage, donc je voulais faire un film avec du vomi et du sang. J'ai toujours été quelqu'un d'assez timide, donc quand j'ai compris que je pouvais me défouler en faisant un petit film, j'en ai profité.

Ce qui est marrant, c'est qu'à l'époque de Lettres de suicide et Refugium, j'avais encore de l'espoir concernant l'espèce humaine. Et depuis que j'ai compris que notre planète était parasitée par un imposant paquet de connards et que j'ai accepté l'idée que nous sommes les prochains dinosaures – excepté qu'il y a bien plus de chances pour qu'on meure en s'entre-tuant qu'en recevant une comète sur la tronche –, je rigole beaucoup plus et j'écris des choses plus funs. Par exemple, je suis en train de faire un court-métrage qui se moque des testicules ; ça fait déjà rire au moins une personne (moi). Mais attention, je ne suis pas en train de dire qu'il faut baisser les bras et que Greta Thunberg devrait retourner à l'école, au contraire ; il faut prendre soin des uns des autres tant qu'on est là, profiter de la vie, apprendre des choses, bouffer et créer de l'art et s'éloigner le plus possible des trous du cul et des trolls (ce qui forme en général une seule et même personne). En bref, actuellement je pense que l'espèce humaine est sans avenir (difficile de prendre certaines choses au sérieux, du coup), mais peut-être que ça changera, qui sait ? Notre vision du monde est comme le cinéma : en constante évolution.

still from the film Une comedie romantique

Est-ce qu'il y a des « grands » réalisateurs que tu considères surestimés ? Lesquels ?

Il y a quelques années, je t'aurais répondu « oui » sans hésiter, mais maintenant je ne saurais pas dire s'ils sont surestimés ou si c'est juste moi qui ne comprend pas certains réalisateurs. Je sais juste qu'il y a des réalisateurs qui me font chier comme Wes Anderson, par exemple. Devant chacun de ses films, j'ai eu l'impression de voir un bobo qui faisait des pubs de deux heures pour Louis Vuitton. J'y perçois un talent indéniable au niveau du cadrage, mais je ne comprends jamais ses scénarios ; tout me paraît toujours en surface, à l'image de l'interprétation de ses comédiens qui ont l'air de faire un concours d'imitation de carpe. Je ne comprends pas son univers et je n'ai plus envie d'essayer de le comprendre. J'évite ses films, maintenant. Comme ceux de Tim Burton et de Christopher Nolan. Je me suis longtemps interrogé sur Godard ; quand il fait Vivre sa Vie et Week-End, je le trouve sensible et fou, mais quand je suis face à À Bout de Souffle et Pierrot le Fou, je le trouve péteux et lassant. Et pourtant, quand il s'agit de lui, on me parle tout le temps de ces deux films là, précisément. Je demande alors si ce sont les autres qui ont de la merde dans les yeux ou si c'est moi. La vérité doit être entre les deux.

Cinq créateurs que tu vénères ?

Je vais t'en citer plus que 5 parce que je suis un rebel : dans le cinéma, c'est Werner Herzog, Gregg Araki, Alan Clarke, John Hughes, Buster Keaton, Harmony Korine, Judd Apatow, Stanley Kubrick, George A. Romero, Todd Solondz, John Waters, Peter Watkins, Frederick Wiseman... Je suis aussi un grand fan de Kevin Smith même si sa filmographie est inégale. Qu'on aime ou pas ses films, ça reste quelqu'un de vraiment intéressant à écouter ; non seulement il est extrêmement drôle, mais il est aussi d'une humilité rare. J'apprécie aussi beaucoup le travail des frères Duplass. Dans la littérature c'est surtout Bukowski, Salinger et Boris Vian. Je vénère aussi pas mal d'humoristes américains tels que Bill Hicks, George Carlin, Bo Burnham, Louis C.K... En France, j'admire beaucoup Blanche Gardin et Eric Judor.

Je vais aussi rajouter Robert Crumb et Terry Zwigoff. J'aime beaucoup l'adaptation de Ghost World par Terry Zwigoff depuis l'âge de 15 ans, je la trouve même meilleure que la bande dessinée d'origine... Et j'adore aussi son documentaire sur Crumb ; ce dernier étant, à mes yeux, l'un des plus grands artistes du XXème siècle. J'adore son univers, son humour, son cynisme et sa façon de dessiner les êtres humains. A chaque fois que je regarde le documentaire de Zwigoff, j'en sors avec une érection. Si je ne bande pas devant ce film, c'est que je suis mort.

Selon toi, que manque-t-il à l'industrie (propriétaires de cinéma, distributeurs, festivals, réalisateurs, etc.) pour que le cinéma acquière une franchise qui attire spontanément le public comme le font d'autres arts, comme, disons, la musique?

Difficile à dire. De nouvelles expériences ? Les gens se déplacent pour ce qu'ils ne peuvent pas avoir chez eux. Les films, on peut les avoir au cinéma ou chez soi. Certes, être devant un grand écran n'est pas la même expérience que devant une télévision ou un écran d'ordinateur, mais de plus en plus de gens commencent à s'en foutre, même parmi les cinéphiles et j'en fais malheureusement parti : je vais de moins en moins au cinéma. Ma copine ne s'autoproclame pas cinéphile, mais elle va au cinéma bien plus souvent que moi, actuellement : au moins une fois par semaine. Pour ma part, au cours de ces six derniers mois, j'ai dû y aller quatre ou cinq fois. La raison principale est que je ne me tiens plus vraiment au courant de l'actualité cinématographique, sans doute parce qu'il y a très peu de films qui m'attirent depuis quelques années. La plupart des films qui m'ont vraiment surpris au cours des années 2010 ne sont pas sortis en France ou ont été distribués de façon très limitée.

Depuis plusieurs mois, je me penche vers des films que je n'ai pas pu voir ou vers des films que j'ai envie de revoir. Par exemple, au cours de ces deux derniers mois, je me refais toute la filmographie de George A. Romero parce que j'en ressentais un certain besoin. Et je suis très content de l'avoir fait, de m'être rafraîchit la mémoire ; j'ai le sentiment d'avoir encore mieux compris ses films et sa manière de les fabriquer. Prochainement, j'aimerais replonger dans la filmographie de Peter Watkins et enfin découvrir l'intégralité des films de Dreyer. Malheureusement, les salles de cinéma ne m'offrent pas cette possibilité, et c'est normal, mais donc je reste chez moi pour regarder des DVD, des Blu-ray ou des fichiers piratés. A chacun ses priorités cinématographiques.

Les concerts, les expositions, le théâtre ou autre exigent à ce que le public se déplace ; c'est du spectacle « vivant ». J'ai toujours un petit souci avec le terme « spectacle vivant » parce que ça sous-entend que le cinéma est un « spectacle mort » alors que, concrètement, il s'agit plutôt d'un spectacle immortalisé. Mais dans la tête de la plupart des gens, le cinéma peut attendre ; un spectacle vivant, même s'il est rejoué plusieurs fois, restera unique lors de sa représentation. Une performance peut être meilleure que la veille, un accident peut arriver, tu rencontres des gens, on peut te proposer de gober un ecsta...

Au-delà de la musique, ce n'est pas pour rien que les gens sont si attirés par les concerts : c'est le lieu de toutes les surprises, de tous les accidents ; c'est comme un feuilleton sans scénariste. Une salle de cinéma, c'est un peu plus convenu. La projection d'un petit film inconnu comme La Capitale du Bruit, par exemple, attire surtout les curieux hardcore, les célibataires et les alcooliques ; parfois, les trois en un. C'est la même chose pour un concert, mais il y a plus de diversité ; tu y rajoutes les toxicomanes, les féministes, les étrangers qui ne parlent pas un mot de ta langue et, même parfois, des étudiants en commerce. Un concert c'est comme une boîte de chocolat : tu ne sais jamais sur quoi tu vas tomber, comme disait Forrest Gump. Alors qu'à la projection d'un film comme le nôtre, tu sais à peu près sur qui tu vas tomber, sauf surprise. Une fois, à une projection du film, j'ai été très surpris de voir des gens bien habillés, âgés de 50 ans ou plus, qui ne semblaient ni alcooliques, ni célibataires. A la fin, je me suis rendu compte que c'étaient des membres de la famille de ma copine. Et c'est moi qui était bourré.

Comment attirer spontanément le public vers les salles de cinéma ? Leur offrir des expériences uniques, à l'image de ce qu'a fait John Waters avec Polyester au début des années 80 : il a distribué des cartes à gratter à l'entrée des salles pour que les spectateurs puissent sentir les odeurs du film. Et ça avait plutôt bien marché ; des gens de toute catégorie sociale se réunissaient pour sentir une odeur de pet. C'est magnifique. Évidemment, notre génération et celles qui suivent sont pourri-gâtées ; il leur faudra plus qu'une carte à gratter pour les attirer.

En Suisse, le festival 2300 Plan 9 – Les Etranges Nuits du Cinéma avait projeté des VHS sur grand écran. C'était surprenant ! Le Festival Européen du Film Fantastique de Strasbourg a de bonnes idées chaque année : ils ont organisé une projection de Jaws dans une piscine, une de The Exorcist dans une église, The Blair Witch Project dans les bois... Et ça attire un max de monde parce que le cadre est complètement inhabituel. Avec des amis, on s'est même dit qu'une projection de Speed dans un bus pourrait être drôle. Puis tu débarques les gens du bus, tu les invites sur un bateau de croisière et boom : Speed 2 ! Non, mieux : tu leur fais croire que ce sera Speed 2 et - surprise ! - tu mets Titanic pendant que le bateau coule vraiment.

A n'importe quelle époque, le modèle du blockbuster artificiel ou du "film choc" européen - qui suivent une formule similaire - semble régner en maître. En tant que créateur, as-tu l'impression que ce paramètre te laisse un espace pour exister? Si oui, où ?

Romero disait que beaucoup de cinéastes encouragent les jeunes réalisateurs à faire leurs propres films parce que le matériel audiovisuel est démocratisé. Tu peux effectivement filmer avec un téléphone de nos jours, bidouiller un son plus ou moins potable avec un enregistreur Zoom H4n qui coûte une centaine d'euros et monter ton film sur ton ordi. Mais on ne parle que très peu de la diffusion de ces films en dehors d'internet. Tu peux envoyer ton court-métrage aux festivals et t'auras peut-être la chance qu'il soit sélectionné de temps en temps (surtout s'il est très court), mais pour un long-métrage réalisé dans ces conditions, c'est un cauchemar.

Romero poursuivait en disant qu'il avait l'impression que si un jeune cinéaste indépendant ne gagnait pas Sundance, il n'aurait que peu de chances de vivre de son art. Même les longs-métrages indépendants produits de façon traditionnels ont de plus en plus de mal à trouver leur place. Les cinémas, même d'art et essai, veulent une sécurité : il faut que le film qu'ils programment attire du monde. Et c'est normal, faut bien que les exploitants se payent et payent leurs employés, sans parler du reste. Pas mal de cinémas d'art et essai attendent donc impatiemment de programmer le nouveau Star Wars pour remplir les caisses.

Et chez nous, en France (je ne sais pas exactement comment ça se passe ailleurs, comme en Grèce), on a besoin de gros films comme ça, qui ne cessent de cartonner au cinéma, pour financer les films indépendants. C'est cet argent qui va financer des projets plus modestes. Malheureusement, le film indé réalisé et joué par des inconnus dans des conditions obscurs ne garanti rien à l'exploitant, surtout s'il est invisible dans les médias et sur les réseaux sociaux. Nous sommes dans la culture du buzz et les exploitants le savent très bien. C'est ça le paradoxe : on peut produire plus ou moins facilement un premier long-métrage indépendant en France – c'est plus facile que dans d'autres pays, en tout cas –, mais si t'es pas programmé à Cannes, j'ai l'impression que c'est la galère pour le rendre visible aux yeux du public.

La Capitale du Bruit, par exemple, avait plutôt bien marché dans ma ville, Strasbourg, parce que les médias étaient intéressés par le sujet et en avaient parlé. Sans ça, le film n'aurait jamais eu de sortie technique en salle et je pense même qu'il n'aurait pas eu de première projection dans des conditions aussi idéales : une salle de près de 300 places, sans frais pour nous, avec chaque siège occupé (et pas que par des amis, alléluia) à un bon horaire (20h). S'il n'y avait rien eu dans les médias ou sur les réseaux sociaux, je pense qu'on m'aurait proposé une toute petite salle (voire rien) et, par la suite, on n'aurait probablement pas pu exploiter le film pendant une semaine au cinéma. Ce n'est rien par rapport à d'autres films, c'est sûr, mais pour un film comme le nôtre, tourné totalement en guerilla avec un budget de 1500€, c'est pas si mal.

Je pense qu'il existe toujours une place pour les films indépendants, même si elle est de plus en plus restreinte dans les salles de cinéma. J'ai du mal à imaginer l'évolution du cinéma indépendant, par contre. Un ami m'a dit une fois que les gens finiront par être lassés des blockbusters parce qu'ils sont de plus en plus débiles et que le public finira par en avoir marre d'être pris pour un con. Et qu'à partir de là, le cinéma indépendant connaîtra un nouvel âge d'or. Personnellement, je ne sais pas quoi en penser. Je me dis que le cinéma indépendant suivra son cours quoi qu'il arrive. Il est moins puissant financièrement que les blockbusters, mais il est plus fort par sa passion. Les gens qui font des films indépendants n'hésitent pas à suer pour pas un rond à partir du moment où ils croient suffisamment au projet. Ces films seront diffusés d'une façon ou d'une autre, même de façon alternative. Après, comment ses auteurs pourront vivre financièrement de leur travail ? En ce moment, j'essaye de comprendre comment je peux me payer moi et j'ai déjà du mal à y répondre, donc...

Quelle partie de la pré-production est la plus importante pour tes films ?

Sans hésitation : la recherche des bons acteurs. Ici, pas mal de films autoproduits misent sur la qualité technique parce que c'est toujours ce qui pêche dans ce genre de projet. Mais, souvent, les réalisateurs oublient de diriger leurs comédiens. Parfois, ils prennent le même comédien pour chacun de leur film parce que c'est plus facile ; tu peux constater que la dimension technique s'améliore de film en film, mais que la seule chose qui ne s'améliore pas est cet acteur. Et ça, ça m’énerve.

Quand tu fais un film autoproduit, tu n'as pas toujours le temps de répéter avec tes acteurs parce que chacun fait selon son emploi du temps, mais lors du tournage, je tiens à ce que l'acteur s'approprie le texte ou, mieux, qu'il improvise. J'adore l'improvisation à partir du moment où ça va dans le sens de la séquence. Tous les dialogues sont improvisés dans La Capitale du Bruit et je tenais à ce que tous les acteurs parlent avec leurs propres mots et leurs propres défauts de langage. Je voulais qu'ils cherchent leurs mots et qu'ils soient spontanés. Si je leur avais donné un texte, sachant qu'ils étaient toutes et tous inexpérimentés ou semi-pros, ça aurait sonné faux, trop théâtral. J'aime diriger les acteurs sans les diriger, en quelque sorte. On peut reprocher ce qu'on veut à La Capitale du Bruit, mais je trouve que tous les acteurs sont excellents. Ce n'est pas nouveau : si les acteurs sont mauvais, mal dirigés, mal choisis, le film est mort-né, peu importe la qualité technique.

Après La Capitale du Bruit, pouvons-nous attendre un nouveau long-métrage ou tu as un projet sous un autre format en cours, comme un court-métrage ? Si oui, qu'est-ce que ce sera ?

Pour le moment, je voudrais m'investir davantage dans le projet LabFilms. Un copain de fac, Timothée Euvrard, a créé une plate-forme qui fonctionne plus ou moins comme Facebook mais pour l'audiovisuel. Supposons que tu réalises un film et que tu as besoin de compléter ton équipe, mais que tu ne sais pas où chercher : LabFilms peut t'aider et, en plus, on peut mettre ton film en avant sur la plate-forme (qui est active depuis octobre 2019). On voudrait organiser des événements, projeter des films autoproduits locaux... Le but de LabFilms est de créer un pont entre les amateurs et les professionnels de l'audiovisuel.

A côté de ça, j'ai commencé à accompagner des projets de courts-métrages autoproduits. J'aide les réalisateurs sur l'écriture si nécessaire, je les aide à compléter leur équipe si besoin, trouver les lieux, les accessoires, etc, et une fois le film terminé, je les aide sur la diffusion en festivals. Sans promesse que leur film sera sélectionné, évidemment, mais le but est surtout de les booster pour qu'ils fassent leur film en un temps raisonnable. C'est parfois dur de se motiver tout seul quand tu fais de l'autoproduction, mais quand t'as quelqu'un qui te pousse, ça peut changer la donne. Et j'ai quelques amis dont j'aimerais voir les films. Actuellement, je travaille sur un court-métrage de Sébastien Rovere et David Scherer ; ils veulent faire un Giallo. David Scherer est un maquilleur d'effets spéciaux très réputé en France, il a notamment travaillé sur Love de Gaspar Noé ou sur L’Étrange couleur des larmes de ton corps d'Hélène Cattet et Bruno Forzani. Ça fait plaisir de voir qu'un mec comme lui n'a aucune honte à se lancer dans un projet autoproduit.

Sinon, j'ai fais une pause : j'ai vendu du fromage et du saucisson à des touristes pendant quelques mois pour me faire de l'argent et je compte faire des courts-métrages pour me refaire la main ; j'ai pas tourné depuis La Capitale du Bruit et j'ai quelques idées. Comme je disais, j'essaye de terminer un court-métrage autoproduit très bizarre qui aborde, entre autres, le sujet des testicules. Pour ce qui est d'un nouveau long-métrage, j'y réfléchis, mais je ne veux pas me mettre de pression. Après La Capitale du Bruit, avec Arnaud Delecrin, nous avions entamé l'écriture d'un nouveau long-métrage. Au bout d'un an et demi d'écriture, plusieurs choses ne me convenaient pas, on bloquait souvent et j'avais le sentiment qu'on voulait faire deux films différents, alors j'ai exigé à ce qu'on arrête parce qu'on tournait en rond. C'était une douloureuse décision. Alors je me concentre sur l'écriture d'un scénario (je ne sais pas encore s'il s'agit d'un court ou d'un long-métrage) – qui, je l'espère, sera produit – que je me décris comme un mélange entre Gummo, Green Room et SuperGrave dans la région Alsacienne. Personnellement, c'est un film que j'aurais envie de voir.

Pages

Suicide Letters - Rock Brenner